Μικρόκοσμος, μακρόκοσμος

Μικρόκοσμος, μακρόκοσμος


του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Κι εκεί που νιώθεις γερός και αυτοκυρίαρχος εισβάλλει σιωπηρά στη μάζα σου των 80 κιλών- ύψος 1,77, η μέση παίζει ανάλογα τι έχεις ρίξει στον πεπτικό σου σωλήνα- το αόρατο πλασματάκι διαμέτρου το πολύ 0,25 μικρά (μm), δηλαδή ένα τετράκις εκατομμυριοστό του μέτρου, και στήνει κανονικό ρωμαϊκό όργιο στο σώμα σου, σεξ, ντραγκς και τα παρελκόμενα. Κάνει κατάληψη στα κύτταρά σου, σε χρησιμοποιεί κυριολεκτικά ως σκεύος αναπαραγωγής και ηδονής, σαν μήτρα, σαν ταΐστρα και ποτίστρα, πολλαπλασιάζεται ασύστολα εντός σου. Ένας μόνο αόρατος άποικος φτιάχνει μια αποικία τρισεκατομμυρίων απογόνων που απολαμβάνουν τον σύντομο κύκλο ζωής τους, όσο εσύ βήχεις, φταρνίζεσαι, σέρνεσαι, καίγεσαι, κοντανασαίνεις, κόβεσαι, πονάς, ζαλίζεσαι, ξερνάς, λιποθυμάς στη λεκάνη της τουαλέτας, σπανιότερα και πεθαίνεις.

Εδώ επιβεβαιώνεται το αξίωμα ότι τελικά το μέγεθος δεν μετράει κι ερμηνεύστε το όπως θέλετε. Εμένα το πιθανότερο είναι μια γρίπη που με τσάκισε, συντρίβοντας και την επηρμένη μου πεποίθηση ότι σπάνια αρρωσταίνω κι έχω ένα γαμάτο ανοσοποιητικό- πάρ’ τα άρρωστε, λοιπόν. Μια βδομάδα έρπω. Κι αισθάνομαι ένα είδος οικειότητας με τον καινούργιο πρωταγωνιστή του μικρόκοσμου από τον οποίο προερχόμαστε και αποτελούμαστε, τον φίλο μας 2019-nCoV, άλλως κορωναϊό Γουχάν, που απειλεί τον ατάραχο μακρόκοσμό μας.

«Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση», θα έλεγε ενδεχομένως ο Μάο, αν η επιδημία δεν αφορούσε κυρίως τη χώρα του κι αυτή τη φορά, όπως το 2009 η γρίπη των χοίρων ή ο SARS το 2002, αλλά πώς αλλιώς θα μπορούσε να συμβεί αφού μιλάμε για τη χώρα με το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού; Διότι στην πραγματικότητα, ο μικρόκοσμος των ιών και οι επιθέσεις του στον μακρόκοσμο των ανθρώπων δεν είναι κυρίως θέμα ιατρικής και βιοχημείας, αλλά κοινωνικής μηχανικής. Έπειτα από μερικές χιλιετίες και αρκετές επιδημίες που έχουν αφανίσει σεβαστό ποσοστό της ανθρωπότητας αυτό το στοιχειώδες μάθημα θα έπρεπε να έχει αφομοιωθεί. Το κατάλαβαν και οι Αθηναίοι του 5ου π.Χ. αιώνα και οι Λονδρέζοι του 17ου μ.Χ. αιώνα, που κάπως την πάλεψαν με την πανούκλα, αγνοώντας πλήρως τον βάκιλο του Γερσίν.

Το καταλαβαίνει, αν κι ανάποδα, η αμερικανική ηγεσία που βλέπει μια ευκαιρία, έναν βιολογικό χορηγό στον οικονομικό πόλεμο με την Κίνα. Το είπε ορθά, κοφτά και κυνικά ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Ρος: συμπάσχουμε με τα θύματα, αλλά η επιδημία είναι μια ευκαιρία να το ξανασκεφτούν οι εταιρείες να επαναφέρουν τις θέσεις εργασίας στη Βόρεια Αμερική. Ο θάνατός σου, η ζωή μου και η επιδημία σου, η ανάκαμψή μου. Τόσο απλά.

Το κακό είναι ότι αυτός ο κυνισμός έχει καταλάβει όλους τους φορείς της θεσμικής παγκοσμιοποίησης. Εξ ου και ο ανεκδιήγητος Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που θα έπρεπε να κρατά τα προσχήματα της αμεροληψίας, κήρυξε μεν παγκόσμιο συναγερμό, αλλά ταυτόχρονα σχεδόν διέταξε την απρόσκοπτη συνέχεια του παγκόσμιου εμπορίου. Ανθρώπων και εμπορευμάτων. Και ιών.

Ενδεχομένως έχει δίκιο. Ο φόβος της επιδημίας θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά από την ίδια την επιδημία. Ο κοροναϊός δεν είναι τίποτα μπροστά στην καταστρεπτικότητα του μικρόβιου της απληστίας και της ανθρώπινης βλακείας. Λέει για παράδειγμα η Moody’s: «Μια πανδημία του κορoναϊού θα μπορούσε να αποδεχτεί ο χειρότερος «μαύρος κύκνος» στην ιστορία των αγορών, με επιπτώσεις πολύ σοβαρότερες από αυτές που βιώσαμε στη Μεγάλη Ύφεση του 2008-2009» Α, ναι; Και γιατί; «Γιατί σε αντίθεση με την κατάρρευση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, κανείς δεν είχε προβλέψει την έλευση μιας δυνητικά καταστροφικής πανδημίας». Τσιμπήστε με, χαστουκίστε με, ρίξτε μου ένα ποτήρι παγωμένο νερό, δεν το ακούω, δεν το διαβάζω αυτό, παρενέργεια της γρίπης θα ’ναι. Οι τύποι που μέχρι το παραπέντε της παγκόσμιας κρίσης βαθμολογούσαν με άριστα τις τράπεζες που κατέρρευσαν και τα παράγωγα που έσκασαν, μιλούν για πανδημία που δεν έχει προβλεφθεί.

Τους πληρώνουν για να τα γράφουν αυτά; Εννοείται πως τους πληρώνουν, αλλά έχουν το πλεονέκτημα ότι επενδύουν στην κοντή μνήμη των ανθρώπων, η οποία αγνοεί τη μακρά μνήμη των κυττάρων τους. Οι επιδημίες είναι συνδημιουργοί του είδους μας, αυτή είναι μια αδιαμφισβήτητη επιβεβαίωση της θεωρίας της δημιουργικής καταστροφής. Έχουν καταστήσει το γενετικό μας υλικό πιο ανθεκτικό στην πολιορκία ιών, βακίλων και μικροβίων και κληροδοτούν τις γενιές του μέλλοντος με άμυνες που θα ήταν αδιανόητες για τους προγόνους μας. Γιατί αν δεν νοσήσουμε, δεν θα ανοσοποιηθούμε. Οι επιδημίες, ακόμη κι αυτές που αφάνισαν κατά εκατομμύρια τους πληθυσμούς, έφτιαξαν την ιατρική, τη βιολογία, τη γενετική, τη φαρμακευτική, τα συστήματα υγείας, δημιούργησαν απροσδόκητους δεσμούς ανάμεσα στις θετικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, συνέδεσαν το μικροσκόπιο με τη στατιστική, το στηθοσκόπιο με την κοινωνιολογία, το φάρμακο με την πολιτική. Ο απεχθής μικρόκοσμος των ιών μετέτρεψε την ασθένεια από ατομική σε κοινωνική υπόθεση. Με όλους τους θετικούς και όλους τους αρνητικούς τρόπους.

Απ’ αυτή την άποψη δικαίως αναρωτιόταν η Γουλφ, καθηλωμένη από την αρρώστια για μεγάλο διάστημα ανάμεσα στην «Κυρία Ντάλαγουεϊ» και στο «Μέχρι τον φάρο», γιατί δεν έχουν αφιερωθεί «μυθιστορήματα στη γρίπη, επικά ποιήματα στον τυφοειδή πυρετό, ωδές στην πνευμονία, λυρικοί στίχοι στον πονόδοντο…». Αν ζούσε λίγο παραπάνω ίσως αναθεωρούσε, διαβάζοντας την «Πανούκλα» του Καμί…

Θεωρίες για την υπεραξία

Όταν όμως είμαστε υγιείς οι αγαθοί σκοποί πρέπει να επιδιώκονται αδιάλειπτα και οι προσπάθειες να ανανεώνονται – να επικοινωνούμε, να εκπολιτίζουμε, να μοιραζόμαστε, να καλλιεργούμε την έρημο, να εκπαιδεύουμε τους ιθαγενείς, να εργαζόμαστε από κοινού τη μέρα, και τη νύχτα να ψυχαγωγούμεθα. Όταν αρρωσταίνουμε αυτή η φιλοδοξία παύει. Γυρεύουμε αμέσως το κρεβάτι μας ή βουλιάζουμε σ’ ένα κάθισμα μέσα σε μαξιλάρια, ανασηκώνουμε τα πόδια δύο τρία εκατοστά πάνω σ’ άλλο μαξιλάρι και παύουμε να ’μαστε στρατιώτες στη στρατιά των ορθίων. Γινόμαστε λιποτάκτες. Εκείνοι πορεύονται στη μάχη. Εμείς πλέουμε, κατεβαίνοντας μαζί με τα κούτσουρα το ρεύμα του ποταμού. Στροβιλιζόμαστε μαζί με τα πεθαμένα φύλλα στο γρασίδι, ανεύθυνοι και ουδέτεροι και ικανοί, ίσως για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, να κοιτάξουμε γύρω μας, να κοιτάξουμε πάνω μας -να κοιτάξουμε- φέρ’ ειπείν- τον ουρανό…
Βιρτζίνια Γουλφ, «Πώς είναι να είσαι άρρωστος»

από το «https://kibi-blog.blogspot.com/»

 

Αφήστε ένα σχόλιο