Η Ελλάδα και η Λιβύη

Η Ελλάδα και η Λιβύη

του Γιώργου Μαργαρίτη

Η Αραβική Άνοιξη υποσχέθηκε να φέρει την «δημοκρατία», την «ελευθερία» και τα «ανθρώπινα δικαιώματα» σε χώρες και λαούς που ζούσαν κάτω από το σκήπτρο «αιμοσταγών τυράννων» και που ακολουθούσαν θρησκείες και τρόπους ζωής μη αντάξιες του «δυτικού πολιτισμού». Θα μπορούσε να εκληφθεί ως σταυροφορία, κακέκτυπο των αντίστοιχων του μεσαίωνα, στην πράξη όμως η επιχείρηση αποδείχθηκε πολύ λιγότερο φιλόδοξη και δραματικά πιο ταπεινή. Στην ουσία ήταν μια κίνηση απελπισίας του δυτικού κόσμου να σπάσει τον κλοιό που περικλείει και συσφίγγει την Ευρώπη: το Ισλάμ στον νότο και στα νοτιοανατολική, την Ρωσία στην ανατολή.

Όπως συμβαίνει συνήθως στις κινήσεις απελπισίας η όλη επιχείρηση έμεινε πολύ μακριά από τους στόχους της. Αποδόμησε κοινωνίες, κράτη, χώρες, λαούς, έχυσε πολύ αίμα, κληροδότησε στις επόμενες γενιές καμένη γη και υπονόμευσε την όποια ελπίδα για σταθερότητα στις γεωπολιτικές ισορροπίες της ευρύτερης περιοχής. Μέσα σε αυτό το δυστοπικό σκηνικό κινήθηκε και κινείται το ειδικό θέμα της Λιβύης. Η Λιβύη είναι απέναντι από την Ελλάδα, διακόσια περίπου μίλια θάλασσας τις χωρίζουν. Και οι δύο μαζί συγκροτούν τα όρια της ανατολικής Μεσογείου, του πολύπλευρα στρατηγικού αυτού χώρου.

Δύο διεθνείς διασκέψεις έχουν γίνει για την υπόθεση της Λιβύης. Οι Λίβυοι μετείχαν ως κομπάρσοι. Η κυβέρνηση της Λιβύης που έγινε δεκτή στην δεύτερη συνδιάσκεψη ήταν ένα σχήμα που επέβαλε η πρώτη. Που υπαγόρευσαν δηλαδή οι δυνάμεις που μετείχαν σε αυτήν. Η Ελλάδα δεν είχε κληθεί να μετάσχει των δύο αυτών συνδιασκέψεων, γεγονός που ερμηνεύει και την ιδιόμορφη σχέση της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης με την ελληνική αντίστοιχη. Η πρώτη είναι «εντεταλμένη», εκπροσωπεί μια διεθνή συμφωνία μέρος της οποίας δεν υπήρξε η Ελλάδα. Αυτό λοιπόν που, κατά καιρούς, έχει ερμηνευθεί ως «αυθάδεια» των Λίβυων αξιωματούχων απέναντι στους Έλληνες ομολόγους τους έχει διπλωματική ερμηνεία. Οι πρώτοι εκπροσωπούν την διεθνή «νομιμότητα», οι δεύτεροι ζητούν απλά να συνδιαλλαγούν μαζί της….

Η Ελλάδα, μέσω Γαλλίας μάλλον, ίσως και ΗΠΑ, έχει μια ευκαιρία να αναβαθμιστεί και αυτή σε «εντολέα» της κυβέρνησης της Τρίπολης. Στις 12 Νοεμβρίου, στο Παρίσι αυτή τη φορά, θα συνέλθει, με γαλλική πρωτοβουλία, η τρίτη διεθνής συνδιάσκεψη για την Λιβύη. Σε αυτήν η Ελλάδα θα είναι παρούσα. Η κεντρική ιδέα, εκπορευόμενη πολύ επίσημα μέσω νομοθετήματος, από την Ουάσιγκτον, είναι ο περιορισμός του ρόλου της Ρωσίας και της Τουρκίας στην χώρα αυτή. Εάν ο στόχος αυτός αποδώσει καρπούς τότε θα δημιουργηθεί κενό στο οποίο, ίσως χωρέσει και η Ελλάδα. Η ακύρωση του Τουρκο-λιβυκού μνημονίου είναι μάλλον υπερβολικός στόχος για τους ισχύοντες συσχετισμούς. Πάντως στην βάση των εξελίξεων, η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να δημιουργήσει οικονομικές γέφυρες με την γειτονική χώρα. Μια μίνι οικονομική συμφωνία, προβλέπει ελληνικές επενδύσεις στην ανοικοδόμηση της Λιβύης. Ίσως…

Θα ήταν πάντως καλό να περιμένει κανείς το αποτέλεσμα των εκλογών στην Λιβύη, αν γίνουν, και το μετεκλογικό σκηνικό. Το δε Τουρκο-λιβυκό μνημόνιο μάλλον ήρθε για να μείνει.

άρθρο για την εφημερίδα «Τα Νέα»

 

https://www.hereticalideas.gr/2021/10/ellada-livyi.html