Αρετή και Τόλμη.

Αρετή και Τόλμη.


του Γιώργου Χαραλαμπίδη

Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι.
Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία.
Ανδρέας Κάλβος.

Στην δύσκολη περίοδο που περνάμε, εν μέσω καραντίνας, το να στοχαστούμε οι υγιείς και πνευματικά ώριμοι τον λόγο του ποιητή, είναι αναγκαίο αλλά ίσως και ικανό να σηματοδοτήσει το επόμενο βήμα.

Η ελευθερία του ανθρώπου έχει δύο εχθρούς.

Τον εσωτερικό εχθρό και τον εξωτερικό εχθρό.

Ο εσωτερικός εχθρός της ελευθερίας του ανθρώπου είναι κυρίως η συνήθεια. Ο εθισμός σε ουσίες, σε χρονοτριβή, σε τρόπο ζωής και άλλα. «Αναγκαιότητες» αλλά και «Απολαύσεις» που αποκοιμίζουν το συναίσθημα, αδρανοποιούν τη λογική, νεκρώνουν τη συνείδηση.

Ο εσωτερικός εχθρός της ελευθερίας του ανθρώπου μπορεί να πολεμηθεί με την Αρετή.

Αρετή είναι να κρατάς ζωντανό μέσα σου το συναίσθημα, ακέραιη τη λογική, όσο και να πορεύεσαι με συνείδηση προς τον εαυτό σου, τον πλησίον, την ανθρωποκοινωνία.

Ο Σωκράτης της αρχαίας Αθήνας, ήταν απ’ αυτούς που είχαν συνειδητοποιήσει ότι η ελευθερία του ανθρώπου ξεκινά από την εσωτερική ελευθερία. «Γνώθι σαυτόν»! Και στηλίτευε την υποκρισία των συμπολιτών του για να προστατεύσει την εσωτερική ελευθερία της Αθηναϊκής Πολιτείας.

Ο Χριστός επίσης. Πολλές οι αναφορές του για να αποφεύγουν οι άνθρωποι την αμαρτία κι ακόμη περισσότερες όταν υποπέσουν σ’ αυτήν, να έχουν το θάρρος να το αναγνωρίσουν, να έχουν το θάρρος να μετανοιώσουν, ώστε να αξιωθούν της συγχώρεσης. Εαυτού και αλλήλων.

Γνώριζε ότι η υποκρισία της άρχουσας ομάδας της εβραϊκής κοινωνίας της εποχής του, ήταν μια από τις αιτίες της διαφθοράς. Γι’ αυτό και στηλιτεύει τους Γραμματείς, τους Φαρισαίους, και τους Τελώνες.

Αμέτρητα τα παραδείγματα στα δυο χιλιάδες χρόνια από τότε! Δυστυχώς ο άνθρωπος, η ανθρώπινη κοινωνία, δεν έμαθε!

Ο εξωτερικός εχθρός της ελευθερίας του ανθρώπου είναι οι ομάδες εξουσίας. Ανθρωποομάδες δηλαδή, που με την χρησιμοποίηση βίας, απάτης, αδιαφορίας για τον πλησίον και για την ανθρωποκοινωνία, προσπαθούν να καταστήσουν τους πολλούς, σκλάβους, υπηρέτες των επιθυμιών και των ορέξεων τους.

Οι ομάδες αυτές, από τη φύση τους είναι ολιγαρχικές. Δεν γίνεται να υπάρχουν πολλοί αφέντες και λίγοι σκλάβοι.

Οι ομάδες αυτές έχουν ιεραρχική δομή. Οι υψηλά ιστάμενοι δεν λερώνουν τα χέρια τους. Αλλά κάποιος πρέπει να κάνει τη βρομοδουλειά…

Οι ομάδες αυτές διαφθείρουν τον άνθρωπο, ώστε να σκλαβωθεί εσωτερικά και να γίνει εύκολα διαχειρίσιμος. Ναρκωτικά, κακής ποιότητας τροφή, πολύωρη μονότονη εργασία, τηλεόραση, τζόγος, πορνεία και πολλά άλλα. Τα ξέρετε…

Ένα σημαντικό ζητούμενο της ανθρώπινης κοινωνίας είναι η κοινωνική οργάνωση. Ο επιμερισμός δηλαδή σε ομάδες που θα αναλαμβάνουν την επίτευξη συγκεκριμένου έργου, προς όφελος όλων.

Με την κοινωνική οργάνωση επιτυγχάνεται υπερκάλυψη αναγκών, γνώση, επιστήμη, τεχνολογία, τέχνη, πολιτισμός, ότι μας κάνει περήφανους για το ανθρώπινο είδος.

Το πώς μπορεί να γίνει μια κοινωνική οργάνωση είναι πολύ σημαντικό, αφού κάθε τέτοιος επιμερισμός απαιτεί θυσία μέρους προσωπικής ελευθερίας. Γενικά πάντως, σε μία σωστά δομημένη κοινωνική οργάνωση, αυτά που καταθέτει το άτομο προς εξυπηρέτηση της ομάδας σε σχέση με αυτά που απολαμβάνει είναι αρκετά λιγότερα και σε ποσότητα και σε ποιότητα και σε ποικιλία.

Το μέσον κοινωνικής οργάνωσης, αυτό που χρησιμοποίησαν ο Σωκράτης, ο Χριστός αλλά και πολλοί άλλοι στο πέρασμα των αιώνων, είναι ο Λόγος.

Ο λόγος που είναι κοινωνός πνεύματος και ελευθερώνει τον άνθρωπο από την άγνοια. Το «γνώθι σαυτόν» δεν μπορεί να καλυφθεί από ένα μόνο άτομο. Ο λόγος μπορεί να κοινωνήσει συναισθήματα, λογική, συνείδηση. Ο λόγος είναι το θεμέλιο συζήτησης, συνεννόησης, σοφίας, επιστήμης, τέχνης και τόσων άλλων. Ο αληθινός λόγος, δεν εκβιάζει, δεν εξαπατά, δεν αδιαφορεί. Ο λόγος απαιτεί καλλιέργεια μεταξύ των ανθρώπων αλλά και από γενιά σε γενιά. Χωρίς αυτή την καλλιέργεια είναι αδύναμος. Ο καλλιεργημένος άνθρωπος λέμε ότι είναι μορφωμένος. Η συστηματική καλλιέργεια μέσω του λόγου, ονομάζεται Παιδεία.

Ο λόγος μπορεί να είναι κτήμα όλων των ανθρώπων. Ο λόγος σαν μέσον κοινωνικής οργάνωσης, συμβάλλει στην εσωτερική ελευθερία του ανθρώπου όσο και στην εξωτερική. Η οργανωμένη με μέσον τον Λόγο κοινωνία δρα με συναίσθημα, λογική και συνείδηση.

Οι ομάδες εξουσίας, που θέλουν να διαιωνίσουν μια κοινωνική οργάνωση αφεντών – σκλάβων, χρησιμοποιούν τα μέσα, βία – υποκρισία – αδιαφορία.

Έτσι παλαιότερα, πόλεμοι, κλοπές, απάτες, σκλαβοποίηση πληθυσμών, γενοκτονίες, αλλά και φτώχεια και αμορφωσιά των πολλών, ήταν το σύνηθες. Φορολογίες έως εξοντώσεως, διαίρει και βασίλευε, διαφθορά της παιδικής αθωότητας των μη ημετέρων, αποκεφαλισμός όσων τολμούσαν να σηκώσουν κεφάλι.

Τον λόγο, τον θέλουν σκλάβο στα νενομισμένα συμφέροντα τους. Γιατί τα προϊόντα του λόγου, επιστήμη, τέχνη, τεχνολογία, είναι το μαγικό ραβδάκι που καθυποτάσσει τις μάζες.

Αυτός ο σκλάβος λόγος, έφτιαξε ένα κίβδηλο μέσον κοινωνικής οργάνωσης, το Νόμισμα.

Το νόμισμα μπήκε ενδιάμεσο σε κάθε ανθρώπινη συναλλαγή και σε μερικές εκατοντάδες χρόνια έγινε αφέντης του ανθρώπου. Έτσι ενώ φαινομενικά, μειώθηκε η βία της εξουσίας που επέφερε επαναστάσεις, αυξήθηκε η υποκρισία της εξουσίας που αλλοίωσε τις συνειδήσεις και κατασκεύασε το είδος του σκλάβου που λατρεύει τις αλυσίδες του.

Το νόμισμα δεν μπορεί να είναι εξ ίσου κτήμα όλων των ανθρώπων. Η εξουσιαστική φύση του, διαιρεί τους ανθρώπους σε πλούσιους και φτωχούς, σε αφέντες και σκλάβους.

Το μέσον «νόμισμα», εδώ και πολλούς αιώνες, αλλά με έμφαση στον προηγούμενο αιώνα, είναι προνόμιο μιας υπερεθνικής «ελίτ» που το παράγει από το μηδέν και το διαχειρίζεται, με ομολογημένο στόχο την κοινωνική οργάνωση των ανθρώπινων ομάδων, είτε αυτές είναι έθνη – κράτη, είτε εταιρείες με κάποιο νομικό πρόσωπο. Νόμοι καθόρισαν το είδος του χρήματος (νόμισμα), αλλά στη συνέχεια το ίδιο αυτό χρήμα καθόρισε τους νόμους. Και ο Νόμος σε συνεργασία με το Χρήμα, εκπορευόμενα από την «ελίτ», προσπαθούν να καθορίσουν, την παραγωγή, την κατανάλωση, την ιδιοκτησία, τους πόρους, την επικοινωνία, κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, ακόμη και τον θάνατο.

Η οργανωμένη με μέσον το νόμισμα κοινωνία, είναι ανώριμη και δρα με βάση τα συναισθήματα του φόβου, της απληστίας, του εγωισμού, ενώ η αδιαφορία για τον συνάνθρωπο είναι ο κανόνας.

Η κίβδηλη λογική της κοινωνίας αυτής, υποδεικνύει ότι: Εμείς οι «ελίτ» είμαστε οι «εκλεκτοί» και η Γη είναι ιδιοκτησία μας. Αν θέλεις να ζήσεις, νοίκιασε σε μας τον εαυτό σου και την εργασία σου έναντι κάποιου τιμήματος που εμείς θα καθορίζουμε, αλλά το προϊόν του μόχθου σου, θα ανήκει αποκλειστικά σε μας.

Φυσικά με τέτοια συναισθήματα, παρόμοια λογική και διάφορα συστήματα παραπληροφόρησης, η ανθρωποκοινωνία εξελίχθηκε σε ασυνείδητο σύνολο με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Να σημειώσουμε, ότι το νόμισμα διαφημίζεται σαν κίνητρο εργασίας, αλλά δεν παύει να είναι κίνητρο κλοπής, δολοφονίας, απάτης, διαφθοράς. Περισσότερο από το μισό του «παγκόσμιου ΑΕΠ», λένε οι γνωρίζοντες, βασίζεται σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Νομίζετε ότι οι «ελίτ» που διαφεντεύουν το νόμισμα θα διακινδύνευαν ποτέ να χάσουν αυτούς τους «πόρους»;

Αντίθετα ο Λόγος, ποτέ δεν θα μπορούσε να είναι κτήμα διεφθαρμένων. Και επειδή η παραγωγή του είναι χρήσιμη αν όχι απαραίτητη, σπρώχνεται η νεολαία να παράξει κίβδηλο λόγο σε σχολεία και πανεπιστήμια, σε καλούπια πάντοτε της εξουσίας.

Το θέμα είναι, ότι ο άνθρωπος κατά ένα μέρος είναι κοινωνικό κατασκεύασμα. Άλλο να γεννηθείς σε φτωχογειτονιά της Βομβάης και άλλο σε πλουσιόσπιτο του Μανχάταν. Έτσι ο καθένας από μας στην ολιγαρχική κοινωνία που μας διαφεντεύει είναι χρεωμένος από τη γέννηση του. Έτσι ο επιστήμονας είναι αναγκασμένος να χαρίσει την καινοτομία που ανακάλυψε στην εξουσία, ο καλλιτέχνης το ταλέντο του επίσης, ο γονέας τα παιδιά που με τόσο μόχθο μεγάλωσε καλείται να τα εναποθέσει στην βρώμικη αγκαλιά της. Πόσο διαφορετικά θα ήταν αν η κοινωνία μας δεν ήταν ολιγαρχική, αλλά δημοκρατική! Τότε οι καινοτομίες, τα παιδιά, η τέχνη και όλα τα άλλα, θα ήταν προσφορά σε μια ανθρωποομάδα που τα σέβεται και τα στέργει, ποτέ όπλα σκλαβοποίησης και βασανισμού.

Η Δημοκρατία όμως είναι ένας τρόπος κοινωνικής οργάνωσης που βασίζεται στον Λόγο. Τον λόγο που είναι μεστός, συναισθήματος, λογικής, συνείδησης. Όπως γίνεται σαφές, ένα ακαλλιέργητο στον λόγο ανθρωποσύνολο, αδυνατεί να βαδίσει στον δρόμο της δημοκρατίας.

Αρετή λοιπόν είναι να επιλέξουμε συνειδητά, τον Λόγο, σαν μέσο εσωτερικής αλλά και κοινωνικής αλλαγής όσο και να καταστήσουμε το μέσον Νόμισμα υπηρέτη του Λόγου. Το να πραγματοποιήσουμε  την συνειδητή μας αυτή επιλογή, θα χρειαστεί Τόλμη, αφού θα μας φέρει σε αντιπαράθεση με τους συνειδητούς αλλά και ασυνείδητους «βολεμένους». Η καλλιέργεια του Λόγου στον εαυτό μας και τουλάχιστον στα πλησίον και στα αγαπητά μας πρόσωπα, είναι το πρώτο βήμα μιας τεράστιας αλλά όχι ανέφικτης αλλαγής.

 

 

Αφήστε ένα σχόλιο