Γιατί χρωστάμε; Μία σύντομη εισήγηση

Γιατί χρωστάμε; Μία σύντομη εισήγηση

του Σπύρου Στάλια

Ας δούμε τα στάδια που ακολουθεί η χρηματιστικοποίηση της οικονομίας και πως -από αυτή- προκαλείται μεγάλη κρίση στην οικονομία.

Στην πρώτη φάση οι τράπεζες δανείζουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κράτη, αν και εφ’ όσον τα κεφάλαια που δανείζουν, επενδυθούν κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι μελλοντικές χρηματοροές που θα προκαλέσουν οι επενδύσεις, να είναι αρκετές να αποπληρώσουν τα τοκοχρεολύσια του δανεισμού.

Αυτή η πρώτη φάση έχει τα χαρακτηριστικά του χαμηλού δείκτη δανεισμού προς τα διαθέσιμα εισοδήματα, του κράτους που είναι οι φόροι, των επιχειρήσεων που είναι τα μικτά κέρδη και των νοικοκυριών που είναι το διαθέσιμο εισόδημα, και είναι η βάση μιας θετικής και επιταχυνόμενης οικονομικής ανάπτυξης.

Στη δεύτερη φάση καθώς η ανάπτυξη συνεχίζεται φτάνουμε σε ένα σημείο οικονομικής ευφορίας, που όλοι αισιοδοξούν ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί.

Προσοχή: Η ευφορία αυτή εκπέμπεται κατ’ αρχάς από τις τράπεζες αφού μπορούν να παράγουν άπειρες πιστώσεις χωρίς κανένα περιορισμό, άνευ κόστους, χωρίς κανένα κίνδυνο, με βάση το Μοντέλο Τιμολόγησης Αξιογράφων, πράγμα που συνεπάγεται ότι ασφαλώς θα αποπληρωθεί οποιοδήποτε δάνειο.

Η αισιοδοξία αυτή μεταφέρεται στα κράτη, στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που δανείζονται ακόμα πιο πολύ.

1.Τα κράτη γιατί υπάρχει ανάπτυξη με ρυθμό μεγαλύτερο του επιτοκίου δανεισμού τους,
2. Οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες γιατί κάνουν μεγάλα κεφαλαιακά κέρδη στο χρηματιστήριο και
3. Τα νοικοκυριά γιατί τα σπίτια τους αποκτούν μεγαλύτερη αξία και οι επενδυμένες τους αποταμιεύσεις στο χρηματιστήριο τους δίνουν κεφαλαιακά κέρδη.

Φόροι για το κράτος, κέρδη από την παραγωγική διαδικασία για τις επιχειρήσεις και διαθέσιμο εισόδημα από τους μισθούς για τα νοικοκυριά, πάνε όλα ένα βήμα πίσω.

Σε επίπεδο εθνικών λογαριασμών όλα αυτά φαίνονται ανάγλυφα από την αύξηση της κατανάλωσης, των επενδύσεων, των κρατικών δαπανών και των εισαγωγών, χωρίς όμως να απεικονίζουν την έσχατη αλήθεια.

Στη δεύτερη αυτή φάση στο δανεισμό εισέρχονται και οι κερδοσκόποι που δεν κατέχουν τίποτα, αλλά που ελπίζουν ότι θα αποπληρώσουν τον δανεισμό τους επειδή προσδοκούν ότι οι τιμές των μετοχών και των σπιτιών θα συνεχίζουν να ανεβαίνουν.

Στη φάση αυτή, η παροχή πίστωσης στον οποιονδήποτε έχει ξεχειλώσει, όχι απλώς χαλαρώσει, και έτσι οι τράπεζες με προθυμία τους δανείζουν όπως δανείζουν πρόθυμα η μία την άλλη. Η διαφθορά των τραπεζιτών έχει ξεπεράσει κάθε όριο και το τραπεζικό σύστημα έχει μετατραπεί σε καζίνο.

Έχουμε πια φτάσει σε εκείνο το σημείο που το χρέος είναι τόσο υψηλό που είναι αδύνατον αν κάτι κακό συμβεί, δηλαδή πάψουν να ανεβαίνουν με φρενήρη ρυθμό οι τιμές των σπιτιών και των μετοχών, τα χρέη αυτά να αποπληρωθούν από το διαθέσιμο εισόδημα που ο καθένας κερδίζει από το ΑΕΠ, από την πραγματική οικονομία. Το κράτος από τους φόρους, οι επιχειρήσεις από τα κέρδη τους και τα νοικοκυριά από τους μισθούς του.

Στην τρίτη φάση καθώς ο δείκτης δανεισμού, δάνεια/διαθέσιμο εισόδημα, των νοικοκυριών έχει γίνει εξωφρενικός, τα επιτόκια αρχίζουν να ανεβαίνουν, αφού τα επιτόκια συσχετίζονται θετικά με τον δείκτη δανεισμού. Έτσι τα νοικοκυριά είναι αδύνατον να δανειστούν περαιτέρω και είναι αδύνατον πια οι τιμές των σπιτιών να ανέβουν.

Παράλληλα και οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες είναι υπερχρεωμένες, άρα σαφώς έχουν μικρότερη ρευστότητα που με την σειρά τους πυροδοτούν περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων αφού και εδώ, τα επιτόκια συσχετίζονται θετικά με τον δείκτη δανεισμού, δάνεια/ μετ. κεφάλαιο.

Η οικονομία έχει εισέλθει πια στην κατάσταση που ονομάζεται «Ponzi finance» κατά την οποία επικρατεί χρηματιστηριακός και τραπεζικός πανικός, οι χρηματιστηριακές αξίες καταρρέουν, η πίστωση δεν υπάρχει και άρα κανείς δεν μπορεί να την αποκτήσει σε οπουδήποτε τιμή για να χρηματοδοτήσει κάτι, τα μικτά κέρδη γνωρίζουν κατακόρυφη πτώση και οι επενδύσεις σταματούν.

Το 2008 εμφανίζεται. Η οικονομική κρίση έχει αρχίσει με άμεση πτώση της παραγωγής και αύξηση της ανεργίας, με όλους καταχρεωμένους.

Το κράτος έντρομο, επειδή και αυτό είναι υπερχρεωμένο, ετοιμάζεται να επιβάλει νέα φορολογία και λιτότητα για να αποπληρώσει τους δανειστές του, αλλά κυρίως να τους σώσει, πράγμα που θα βαθύνει την κρίση και θα την επιτείνει και αποκαλύπτει σε τι σαθρές και ανήθικες βάσεις στηρίζεται η ευρωζώνη.

 

https://www.hereticalideas.gr/2020/02/giati-chrostame-mia-syntomi-eisigisi.html