Περαστικά & Παραμόνιμα

Εξέχοντα, Επικαιρότητα, Ιδέες, Κοινωνία, Πολιτική Απόψεις, Ενδιαφέροντα άρθρα, Θεωριοκρατία, Κ. Κουτσουρέλης, Πολιτική, Πολιτισμός, Τεχνολογία 19 Μαΐου 2023 Σχόλια 0

Καιρικά σχόλια από τον Κώστα Κουτσουρέλη

Γαλήνη αφάνταστη απλώνεται σ’ όλα τα καταστρώματα.
-Σας ομιλεί ο πλοίαρχος. Η ώρα είναι δύο και σας διατάσσω:
ο σώζων εαυτόν σωθήτω! -Μουσική! Για το φινάλε
ο αρχιμουσικός σηκώνει την μπαγκέτα του.
ΗANS MAGNUS ENZENSBERGER -Το ναύαγιο του Τιτανικού, 1978

~.~

Μπορεί κανείς να «δει» τα νούφαρα του Μονέ με τον φασματογράφο; Τον Ποσειδώνα του Αρτεμισίου με τα όργανα του ανατόμου; Το ρωμαϊκό Πάνθεον με τα κριτήρια της ογκομετρίας;

Κι όμως, πάμπολλες φιλολογικές μελέτες σήμερα κάνουν ακριβώς αυτό. Εκεί που χρειάζεται το γυμνό μάτι, στρέφουν επάνω τους το μικροσκόπιο ή το τηλεσκόπιο, αντιμετωπίζουν την λογοτεχνία είτε ως αποδεικτικό υλικό μιας όποιας μακροθεωρίας είτε ως πεδίο εστιάσεως του μεγεθυντικού τους φακού. Ζουμάρουν ασύμμετρα εκεί όπου η κλίμακα είναι εντελώς φυσική.

Η θεωριοκρατία και ο μικροφιλολογισμός, παρά τα ενδιαφέροντα ευρήματα που κομίζουν ενίοτε, έχουν απομακρυνθεί δραστικά από την λογοτεχνία. Μπορεί να την μελετούν, αλλά το κάνουν με έναν τρόπο που την μεταβάλλει «εις άλλο είδος», που αγνοεί και παραβλέπει εκείνα ακριβώς τα γνωρίσματα που την έχουν καταστήσει τέτοια, ήτοι λογοτεχνία. Την ερευνούν με τον τρόπο που ένας μικροβιολόγος προσεγγίζει έναν βάκιλλο, κάποτε και με ενδιαφέρον μικρότερο του δικού του.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ακαδημαϊκή γλώσσα μοιάζει σήμερα τόσο αποξηραμένη, τόσο στεγνή. Ο τύπος του πανεπιστημιακού δασκάλου που, διδασκόμενος από τους συγγραφείς που μελετά και σε δημιουργική ώσμωση μαζί τους, συνδυάζει στη γραφίδα του τη δύναμη της διεισδυτικής παρατήρησης και τη χάρη της καλλιέπειας σπανίζει όλο και πιο πολύ.

Αντιθέτως, έχουμε το αντίθετο φαινόμενο. Όλο και συχνότερα, λογοτέχνες και κριτικοί μιμούνται κακόζηλα την πανεπιστημιακή ξηρογραφία, ιδίως τη θεωριοκρατούμενη. Και άθελά τους προδίδουν έτσι ότι τη γλώσσα της ίδιας της λογοτεχνίας, την ικανότητά της να «εκφράσει», δηλαδή να περιγράψει τον κόσμο, δεν την πολυεμπιστεύονται.

~.~

Για τις επιδόσεις της παρούσας κυβέρνησης στο ζήτημα των συνταγματικών ελευθεριών τα λέει όλα η πρόσφατη έκθεση-κόλαφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η κατάταξη της Ελλάδας από τους «Ρεπόρτερ χωρίς σύνορα» στην 107η θέση διεθνώς στον δείκτη της ελευθεροτυπίας.

Για τις επιδόσεις της στα οικονομικά, τα λέει όλα η ανοιχτή επιστολή του Αλέκου Παπαδόπουλου, που μιλάει ανοιχτά για χρεοκοπία, και η εκτίμηση του ΟΟΣΑ ότι οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν φέτος κατά 7,4%. Προσθέστε τον πληθωρισμό του 9,6%, τη μείωση των καταθέσεων κατά 60%, ρεκόρ πανευρωπαϊκό, και το δημόσιο χρέος, που ξεπέρασε για πρώτη φορά τον πήχυ των 400 δισ. Όσο για τον δείκτη του κατά κεφαλήν εισοδήματος, ήδη από πέρυσι πιάσαμε (ευρωπαϊκό) πάτο – είμαστε πάνω μόνο από τη Βουλγαρία.

Για την υποτιθέμενη «αναπτυξιακή» μας πολιτική, τα λέει όλα η φαρμακερή παρατήρηση του Κώστα Σημίτη (!) προ μηνός:

«Κυριαρχούν οι επενδύσεις στο real estate και τα deals κερδοσκοπικών funds, τα οποία μάλιστα συχνά χρηματοδοτούνται με δάνεια από τις ελληνικές τράπεζες! Δηλαδή, με τα εθνικά μας κεφάλαια οι ξένοι αποκτούν τον έλεγχο της οικονομίας μας. Αυτό δεν λέγεται ξένη επένδυση αλλά κερδοσκοπικός οπορτουνισμός.»

Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν για τις επιδόσεις της κυβέρνησης στην αμυντική πολιτική – παρά τις φαντασιώσεις ορισμένων, προερχομένων ενίοτε μάλιστα και από αναπάντεχο σημείο του πολιτικού φάσματος. Τέσσερα χρονιά γεμάτα με σπασπωδικούς, ημιτελείς, πανάκριβους, προσχηματικούς και εντελώς αναποτελεσματικούς χειρισμούς. (Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και το πρόγραμμα των νέων πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού, που προβαλλόταν ως επείγουσα προτεραιότητα, παραμένει ξεκρέμαστο και πηγαίνει από αναβολή σε αναβολἠ.) Έρευνα και ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας, εθνική στρατιωτική σκέψη; «Βρίσκονται στο περιθώριο εν Ελλάδι, αν όχι υπό διωγμό» (K. Γρίβας).

Την ίδια στιγμή, η χώρα καταρρέει δημογραφικά (με νομούς όπως των Σερρών να χάνουν σε μια δεκαετία το ένα έκτο του πληθυσμού τους, με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής), παραγωγικά (με τον γεωργικό τομέα στο -20% τα τελευταία χρόνια, επίσης κατά την ΕΛΣΤΑΤ) και εκπαιδευτικά (με το 40% των λυκειοπαίδων λειτουργικά αναλφάβητους, κατά την Αρχή Αξιολόγησης της Εκπαίδευσης).

Φυσικά και εδώ, τον καταστροφικό απολογισμό έρχονται να δικαιολογήσουν οι φωνασκίες: η Αντιπολίτευση θα τα κάνει χειρότερα. Είναι σαν να καμαρώνει ο δηλητηριαστής ότι το δικό του φαρμάκι σκοτώνει πιο ανώδυνα.

~.~

ΟΙ ΟΧΛΑΓΩΓΟΙ

Για επιβεβαίωση δική τους εγκαλούν
όσους διαφέρουν για ευτελείς προθέσεις·
κυλούν στη λάσπη την τιμή· νέα θεωρούν
του άκρατού τους νου τις εφευρέσεις,
κι όλο γι’ αυτά γρυλλίζουν με φωνή πνιχτή
λες κι είν’ το λούκι τους το ξέχειλο Ελικών
και η συκοφαντία ωδή. Ποιος θα τους πει
πως μόνο εκεί που ο λύχνος καίει των σπουδαστών
ανθεί η αλήθεια, στη σιωπή, στη μοναξιά;
Του αύριο παριστάνουν τον ζωγράφο
κι όλο αραδιάζουνε στα πλήθη «θα» και «θα»·
ο λύχνος όμως λάμπει από τον τάφο.

W. B. YEATS

~.~

Το 2002, σε όλα τα μεγάλα, εθνικής εμβέλειας, τηλεοπτικά δίκτυα της Αμερικής υπήρχε ένας μόνο δημοσιογράφος-παρουσιαστής δημοφιλούς εκπομπής που ασκούσε κριτική στον πόλεμο των ΗΠΑ κατά του Ιράκ: ο Φιλ Ντόναχιου του NBC. Απολύθηκε λίγους μήνες αργότερα, το 2003.

Το 2022, σε όλα τα μεγάλα, εθνικής εμβέλειας, τηλεοπτικά δίκτυα της Αμερικής υπήρχε ένας μόνο δημοσιογράφος-παρουσιαστής δημοφιλούς εκπομπής που ασκούσε κριτική στην εμπλοκή των ΗΠΑ στον ρωσσοουκρανικό πόλεμο: ο Τάκερ Κάρλσον του FOX. Απολύθηκε πριν λίγες μέρες.

Συμπτώσεις.

~.~

«Για πρώτη φορά κατασκευάστηκε ένας αποκωδικοποιητής που μπορεί να μεταφράζει την εγκεφαλική δραστηριότητα σε συνεχή ροή κειμένου. Ο αποκωδικοποιητής είναι σε θέση να αναπαριστά την ομιλία με ανατριχιαστική ακρίβεια, χρησιμοποιώντας μόνο δεδομένα σάρωσης. Τα προηγούμενα συστήματα αποκωδικοποίησης της γλώσσας απαιτούσαν χειρουργικά εμφυτεύματα, όμως η πρόοδος στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης έρχεται να ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα.» (Η είδηση από τα ΜΜΕ).

«Ανατριχιαστική», η λέξη είναι των ίδιων των εφευρετών. Όμως ωχριά εμπρός στις συνέπειες που πρόκειται να έχει η χρήση της επινόησής τους στην πράξη. Στην πραγματικότητα, όλες οι λέξεις ωχριούν. Το τελευταίο άσυλο της ανθρώπινης ιδιωτικότητας, το άβατο της σκέψης, το ενδιαίτημα της προσωπικότητας ενός εκάστου εάλω. Πλέον καθένας από εμάς θα είναι έκθετος στις ορέξεις ενός σαρωτή που από απόσταση θα μπορεί να «διαβάζει» τα εγκεφαλικά μας κύματα: την σκέψη, τα συναισθήματα, τους φόβους και τα όνειρά μας. Και αυτός ο εφιάλτης, πόθος προαιώνιος κάθε τυράννου και κάθε δεσποτείας, διαφημίζεται ως επιστημονική αγαθοεργία…

~.~

Ακαδημία Αθηνών, απόγευμα. Το λες και μικρό τουρ στην ιστορία του νεοελληνικού γούστου. Στο βάθος, 19ος αιώνας: μάρμαρα νεοκλασσικά. Στο μέσο, 20ός αιώνας: συνηθισμένο αλλά κομψό πλακόστρωτο πεζοδρόμιο. Μπροστά μπροστά, 21ος αιώνας, μπακογιάννειος περίοδος: γυμνή τσιμεντόπλακα.

~.~

Εκεί στην στροφή από τον 19ο προς τον 20ό αιώνα, το παντούμ από την ποίηση πέρασε και στη μουσική. Το Pantoum του Ραβέλ, δεύτερο μέρος από το Τρίο για πιάνο σε λα μινόρε, έργο του 1914, είναι ένα τετράλεπτο λυρικό και δραματικό αριστούργημα.

από το «https://neoplanodion.gr/»

https://www.hereticalideas.gr/2023/05/perastika-kai-paramonima.html