Οι «θεατές του αόρατου»
του Ηλία Καραβόλια
«Η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν» είπε πριν ένα αιώνα ο Γάλλος γλύπτης Degas. Και σίγουρα δεν θα είχε στο νου ότι στις μέρες μας θα αγοραζότανε ένα αόρατο γλυπτό(!)που «φιλοτέχνησε» Ιταλός καλλιτέχνης και σύμφωνα με το Newsweek πωλήθηκε για 15.000 ευρώ!
Γράφω διότι εδώ έχουμε μια σπάνια ιστορική ευκαιρία ώστε να δούμε πως η σύζευξη του δυνητικού με το αόρατο, πως η νοερή υπόσταση θεαματικού και συμβολικού, καταλαμβάνει την πραγματικότητα.
Ο Ιταλός γλύπτης το είπε ξεκάθαρα προ ημερών: «Ενώ το γλυπτό δεν υπάρχει στην φυσική του μορφή, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Το κενό δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν χώρο γεμάτο ενέργεια που ακόμα κι αν τον αδειάσουμε και δεν μείνει τίποτα, σύμφωνα με την αρχή της αβεβαιότητας του Χάισενμπεργκ, ότι το “τίποτα” δεν έχει βάρος, ωστόσο, έχει ενέργεια που συμπυκνώνεται και μετατρέπεται σε σωματίδια, δηλαδή μέσα μας».
Δεν ξέρω αν το καταλάβατε αλλά ο αέρας κοπανιστός, σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, είναι μεν ανύπαρκτος αλλά έχει ενέργεια, άρα «υπάρχει» και μας διαπερνά! Και αυτός που αγόρασε αυτό το αόρατο γλυπτό προφανώς ικανοποιεί την επιθυμία να βλέπει στο κενό κάτι υπαρκτό, ένα έργο, μια ρέουσα ενεργειακή κατάσταση.
Προφανώς το ζητούμενο δεν είναι να προσδιορίσουμε την τέχνη ως έννοια και ως φαινόμενο που επιτρέπει τα πάντα. Το θέμα είναι να αντιληφθούμε το ελλειπτικό ως υπερπραγματικό, την απουσία ως «ύλη» στον χωροχρόνο.
Ο Σαίξπηρ έγραφε κάπου ότι «ο σκοπός της τέχνης είναι να δώσει στη ζωή σχήμα». Και σήμερα, στην μετανεωτερική εποχή του θεάματος και της εικόνας, το κενό είναι που γίνεται και αυτό σχήμα και παίρνει «μορφή», οπότε και εμπορευματοποιείται αποκτώντας αξία. Και αυτή η εκθεσιακή αξία πηγάζει από το βλέμμα που ναι μεν δεν βλέπει κάτι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάτι! Η οθόνη του κενού είναι ένας χώρος όπου «κάτι» περιλαμβάνεται άρα μπορεί να γίνει αντικείμενο αγοραπωλησίας. Ο καπιταλισμός καταφέρνει να χρηματιστικοποιήσει τον αέρα όπως ακριβώς κάνει με το νερό που το «κατακερματίζει» σε θαλάσσια οικόπεδα.
Ο χωροχρόνος λοιπόν σμιλεύεται, είναι μια μορφή ενεργειακής ύλης που μορφοποιείται και κεφαλαιοποιεί δυνητική αξία. Στην επικράτεια του βλέμματος ο νους υποστασιοποιεί το κενό ως χώρο όπου το δυνητικό καλύπτει το πραγματικό, σχεδόν το υπερβαίνει.
Η ζωή πλέον θα είναι ακριβώς έτσι. Ο βίος θα είναι χωροχρονική επικράτεια αοράτων αλλά «υπαρκτών» σημαινόντων, νοητικών δημιουργημάτων. Ο ιός πχ. είναι ο αόρατος τρομοκράτης που καταλαμβάνει χώρο και σώματα. Το βάθος της ιντερνετικής οθόνης είναι το διηνεκές του ανοριοθέτητου σύμπαντος δικτύωσης.
Μάλλον θα γίνουμε πολύ σύντομα αυτοί οι «θεατές του αόρατου» αφού ήδη νιώθουμε με αισθητήρες αυτό που δεν βλέπουμε. Σαν το γλυπτό του Ιταλού που αγοράστηκε από κάποιον εμμονικό προφανώς με το συμβολικό. Μεταξύ μας; Η απόλαυση που θα αντλεί είναι περισσότερο αδιαμεσολάβητη από αυτή του πραγματικού…
https://www.hereticalideas.gr/2021/06/theates-tou-aoratou.html
Αφήστε ένα σχόλιο