Περί μάσκας ξανά -Εύλογη προσδοκία οφέλους, ή μια χίμαιρα;

Περί μάσκας ξανά -Εύλογη προσδοκία οφέλους, ή μια χίμαιρα;

του Όθωνα Κουμαρέλλα

Με αφορμή τη δημοσίευση μια νέας μελέτης στη Δανία για την αποτελεσματικότητα της χρήσης χειρουργικής μάσκας με τη συμμετοχή δείγματος 6.000 ατόμων, η οποία έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά μελετών και μετα-αναλύσεων, που δείχνουν πενιχρά αποτελέσματα ως προς την προστασία του γενικού πληθυσμού από τη χρήση της μάσκας (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32496254/, https://www.qeios.com/read/1SC5L4?fbclid=, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmed.2020.564280/full?fbclid=)*, η συζήτηση περί μάσκας επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.

«Λογική προσδοκία οφέλους»;

Όχι ακριβώς!

Η προσδοκία είναι σαφής και αδιαμφισβήτητη, όπως και κάθε τι που μπορεί να μας δίνει ελπίδα για την προστασία μας από το πανδημικό φαινόμενο, η λογική όμως δεν τεκμαίρεται.

Διότι η επιστημονική τεκμηρίωση της μιας ή της άλλης άποψης είναι εξαιρετικά δύσκολη, εάν όχι αδύνατη, σε πραγματικές συνθήκες σε περιβάλλον κοινότητας. Αν μη τι άλλο αυτό συμπεραίνεται από την προσεκτική μελέτη των παραπάνω δημοσιευμένων ερευνών και μετα-αναλύσεων.

Πολύ χειρότερα διότι τέτοιου είδους μελέτες, δεν μας δίνουν καμιά πληροφορία για τον μηχανισμό με τον οποίο επιτυγχάνεται το όποιο όφελος, ή το γιατί δεν επιτυγχάνεται, όπως όλες οι μελέτες και οι επιστημονικές έρευνες συγκλίνουν.

Έτσι το μόνο που έχουμε να δούμε είναι ακριβώς το κατά πόσο λογική πράγματι είναι η προσδοκία.

Μόνον η εμπειρία και η «μηχανική» επάνω στην οποία στηρίζεται η τεχνολογία των φίλτρων, είναι δυνατόν να μας δώσει κάποιες απαντήσεις, για να αποφεύγονται, τουλάχιστον, οι υπερβολές. Υπερβολές, που φθάνουν μέχρι την ηλίθια θεώρηση ότι η μάσκα «είναι το εμβόλιο πριν το εμβόλιο», που εκστομίστηκε με την αναίδεια του ημιμαθούς και του άσχετου, επιβάλλοντας ταυτόχρονα εξοντωτικά πρόστιμα σε ανυπεράσπιστους από την αυθαιρεσία των κυβερνώντων πολίτες. Μοχλεύοντας με αυτόν τον τρόπο μια νέα καταστρεπτική της συνοχής κοινωνική μηχανική, που έρχεται να ολοκληρώσει τις καταστρεπτικές συνέπειες των οριζόντιων και εν πολλοίς αναποτελεσματικών μέτρων συνολικά στην κοινωνία δίνοντας τη χαριστική βολή στην οικονομία, προκαλώντας ανυπολόγιστη ζημία στην ίδια την υγεία των πολιτών. Και θανάτους, πολλούς θανάτους, ως παράπλευρη απώλεια της «επιτυχούς» αντιμετώπισης του covid-19.

Η εμπειρία

Εδώ και τόσους μήνες και στην Ελλάδα, αλλά και σε όλες τις άλλες χώρες που η μάσκα κατέστη «καθεστώς», δεν φαίνεται να έχουμε μη αμφισβητήσιμα αποτελέσματα. Αντίθετα, η επιδημία κάνει σχεδόν ανεπηρέαστη πολύ καλά τη «δουλειά» της παντού. Το εάν δεν είχε επιβληθεί η μάσκα τι θα συνέβαινε πάλι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Μπορεί να πιθανολογήσουμε ότι τα πράγματα θα ήσαν χειρότερα, άλλα με την ίδια ευκολία μπορούμε να υποθέσουμε, ότι θα ήσαν ακριβώς τα ίδια με σήμερα, και κάποιοι να φτάσουν να θεωρούν ότι μπορεί να ήσαν και καλύτερα χωρίς τη χρήση μάσκας.

Ας μείνουμε λοιπόν στην μέχρι τώρα εμπειρική, αλλά απολύτως αδιάψευστη παρατήρηση, ότι η μάσκα δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, παρά τις προσδοκίες. Το ότι μπορεί να αποφύγαμε τα χειρότερα, είναι, όπως είπαμε, απλή εικασία.

Πολύ χειρότερα, είναι μια υπόθεση που οδηγεί μερικούς στη χιλιαστική «πίστη» ότι είναι οι άνθρωποι που ευθύνονται επειδή είναι απρόσεκτοι, αδιάφοροι, δεν ξέρουν να χειρίζονται σωστά τη μάσκα, ή είναι αρνητές της. Επιμένοντας έτσι -οι ίδιοι- να σκιαμαχούν απέναντι στον «αόρατο» εχθρό, στοχοποιώντας οποιονδήποτε δεν συντάσσεται και διαφοροποιείται από την επίσημη εκδοχή και την πολιτική ορθότητα επενδυμένη με την επιστημονικοφάνεια του δόγματος και της απόλυτης βεβαιότητας.

Είναι η προσπάθεια του αποτυχημένου, να βρει τον υπεύθυνο της δικής του αποτυχίας. Κατανοητό για όλους αυτούς που επένδυσαν μέχρι σήμερα στον τρόμο από τη μία και στην δήθεν εξαιρετική επιτυχία των κυβερνητικών επιλογών αντιμετώπισης της πανδημίας. Οι οποίοι αντιλαμβάνονται σταδιακά πόσο ετοιμόρροπη είναι η προπαγανδιστική κατασκευή τους και φρούδες οι ελπίδες τους. Είναι αυτοί που πραγματικά «σκάβουν τάφους» κατά τη γνωστή ρήση του Χρυσοχοΐδη.

Η μάσκα ως φίλτρο

Πρέπει να τονίσουμε, κάτι που ξεχνιέται. Ότι ως εξωτερικό μέσον προστασίας, η μάσκα αποτελεί μεν ζήτημα της δημόσιας υγείας, αλλά λίγο έχει να κάνει με την ιατρική αυτήν καθ’ αυτήν. Έχει να κάνει με άλλες ειδικότητες και επιστημονικές εξειδικεύσεις. Πέραν των προηγουμένων συμπερασμάτων με βάση την μέχρι τώρα εμπειρία, οφείλουμε να δούμε τι μας λέει η τεχνολογία των φίλτρων, επειδή και η μάσκα είναι μια μορφή φίλτρου, που καλείται να κάνει ανάλογη δουλειά. Υπενθυμίζω, ότι μιλάμε για μια απλή υφασμάτινη μάσκα και όχι για τις ειδικές βιομηχανικού τύπου, όπως η ΚN95 κτλ., όπου εκεί τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, με βάση τις προδιαγραφές κατασκευής τους, τα εξειδικευμένα υλικά με τα οποία κατασκευάζονται και τις επιστημονικές τεκμηριώσεις που συνοδεύουν τη χρήση και την προστασία που παρέχουν.

Μιλάμε για απλή υφασμάτινη μάσκα, διότι οι άλλες και κοστίζουν και είναι δύσκολο να εξευρεθούν στις κατάλληλες ποσότητες προκειμένου να εφοδιάζεται με αυτές, ανά τακτά διαστήματα, το σύνολο του πληθυσμού.

Η υφασμάτινη, λοιπόν, μάσκα δεν προστατεύει τους άλλους, όπως ακόμη θεωρείται από πολλούς, για τους ίδιους λόγους που δεν μπορεί να προστατεύσει και τον φέροντα από τους άλλους σε παρατεταμένη χρήση, όπως οι μελέτες καταδεικνύουν.

Κατ’ αρχήν, η υφασμάτινη μάσκα πράγματι μπορεί να συγκρατήσει, ως ένα βαθμό -άγνωστο πόσο-, διάφορου τύπου μικροσωματίδια είτε σε στερεά, είτε σε υγρή μορφή, άρα και το οποιοδήποτε μολυσματικό φορτίο. Όσο, μάλιστα, είναι πιο πυκνή η ύφανσή της, ή και ο αριθμός των στρωμάτων υφάσματος που τη συναποτελούν, η φίλτρανση μπορεί να είναι μεγαλύτερη, παρεμποδίζοντας όμως ταυτόχρονα περισσότερο την αναπνευστική ικανότητα του φέροντα. Εάν δεν την εμποδίζει καθόλου, τότε δεν μπορεί να προστατεύσει και καθόλου, ή σχεδόν.

Θα πρέπει να βρεθεί η «χρυσή» τομή μεταξύ των δύο ανταγωνιζομένων έτσι λειτουργιών. Από τη μια η προστασία, από την άλλη η άνεση στην αναπνευστική λειτουργία του φέροντα. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μαθαίναμε ποια επιστημονικά εργαστήρια προχώρησαν σε έρευνες και δοκιμές έτσι ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα ως προς το είδος του υφάσματος, την ύφανσή του (πυκνότητα κτλ), καθώς και έναν σωρό άλλους παράγοντες, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη λειτουργία μιας φτηνής υφασμάτινης μάσκας εμπορίου, με ζωγραφισμένα λαγουδάκια, αρκουδάκια κτλ, ή με τα σύμβολα του κόμματος, ή της ποδοσφαιρικής ομάδας της προτίμησης ενός εκάστου.

Η λειτουργία ενός φίλτρου είναι απλή. Συνήθως οδηγούμε το ρευστό υλικό (υγρό, ή αέριο) υποχρεωτικά να περάσει μέσα από το φίλτρο ασκώντας την ανάλογη πίεση που απαιτείται προς τούτο. Σταδιακά το φίλτρο συγκρατώντας ό,τι μπορεί να συγκρατηθεί από τις «ακαθαρσίες» του υλικού, βρωμίζει το ίδιο και πλέον δεν επιτελεί τον σκοπό του. Χρειάζεται αλλαγή, ή πλύσιμο κτλ. Πολλά φίλτρα καθαρίζονται με τη λεγόμενη αντίστροφη πλύση. Πιέζουμε το καθαρό ρευστό υλικό (συνήθως νερό) ανάποδα ώστε να συμπαρασύρει πίσω τις ακαθαρσίες και διοχετεύουμε τα απόβλητα σε κάποια αποχέτευση.

Η μάσκα ως φίλτρο κι αυτή κάποια στιγμή «βρομίζει», από τα διάφορα μικροσωματίδια, τις σκόνες, το όποιο μολυσματικό φορτίο έχει εμποδιστεί να εισπνευστεί από τον φέροντα, έχει υγρανθεί από τους υδρατμούς της εκπνοής κτλ. Έτσι από κάποια στιγμή και μετά παύει να λειτουργεί προστατευτικά ως φίλτρο και χρειάζεται αλλαγή.

Αυτό είναι γνωστό.

Πως λειτουργεί η μάσκα

Σε πόσο χρόνο θα συμβεί αυτό, εξαρτάται από τις συνθήκες. Εισερχόμενος κάποιος που φορά μάσκα σε μολυσμένο περιβάλλον, η ρύπανση θα συμβεί γρήγορα. Έτσι, το να λέμε ότι η μάσκα πρέπει να αλλάζει φερ’ ειπείν, κάθε δύο ώρες, είναι κάτι πολύ σχετικό και εν πολλοίς αυθαίρετο, πέραν του γεγονότος ότι σε μη ελεγμένα περιβάλλοντα στην κοινότητα είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να γίνεται η αλλαγή σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Όμως ταυτόχρονα συμβαίνει και κάτι άλλο που δεν έχει λεχθεί μέχρι τώρα.

Η μάσκα για να λειτουργήσει ως φίλτρο τοποθετείται ως εμπόδιο στην αρχή της αναπνευστικής οδού, που λειτουργεί ως αεραγωγός. Με την δημιουργία υποπίεσης στους πνεύμονες με την βοήθεια των πλευρικών μυών και του διαφράγματος, ο ατμοσφαιρικός αέρας εισέρχεται εισπνεόμενος μέσω του αεραγωγού και αμέσως μετά με τη δημιουργία πίεσης, ανώτερης της ατμοσφαιρικής, εξέρχεται εκπνεόμενος.

Στον βαθμό που η μάσκα αρχίζει να συγκεντρώνει κάμποσο μολυσμένο υλικό στις επιφάνειές της, ένα μέρος του αρχίζει λόγω της πίεσης από την εισπνοή, να «ξεκολλά», μη μπορώντας να συγκρατηθεί από την ύφανση της μάσκας και να εισπνέεται. Να, λοιπόν, γιατί η μάσκα αδυνατεί να μας προστατεύσει από το ιικό φορτίο στο περιβάλλον, δηλαδή από τους άλλους. Ενδεχομένως να προστατεύει λίγο στην αρχή, όταν παραμένει ακόμη καθαρή και σε περιβάλλοντα με χαμηλό σχετικά ιικό φορτίο.

Τουλάχιστον αυτό είναι μια εκδοχή, που θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα κάθε άλλου είδους φίλτρα και τις ειδικές τεχνολογίες και υλικά που έχουν αναπτυχθεί για να λειτουργούν αποτελεσματικά, με τα κοινά υφάσματα να έχουν εξ αρχής αποκλειστεί.

Και ακριβώς επειδή πρόκειται περί μιας απλής υφασμάτινης μάσκας, έστω και σε μεταγενέστερο χρόνο, θα εισπνεύσουμε τους μολυσματικούς παράγοντες, έστω σταδιακά και κατά δόσεις, εκτός κι αν σύντομα βγάλουμε τη μάσκα και την πετάξουμε σε ειδικό κάλαθο. Πολύ χειρότερα τα πράγματα γίνονται με την πάροδο του χρόνου, αφού το μολυσματικό φορτίο που συσσωρεύεται στις επιφάνειες τις μάσκας βρίσκει εύφορο περιβάλλον θερμοκρασίας, υγρασίας κτλ για να αναπτυχθεί. Είναι κάτι που μοιάζει σαν να καλλιεργούμε έναν μολυσματικό παράγοντα στο εργαστήριο (ίσως για τους ιούς να είναι πιο δύσκολο, αλλά για τα βακτήρια συμβαίνει σίγουρα).

Από την άλλη, με την πίεση που ασκούμε δια της εκπνοής, σπρώχνουμε πίσω στο περιβάλλον επίσης μέρος του μολυσματικού φορτίου που η μάσκα έχει συγκρατήσει στη φάση της εισπνοής και έχει συσσωρευτεί στις επιφάνειές της. Και μάλιστα το σπρώχνουμε με ταχύτητα, η οποία ενδεχομένως είναι μεγαλύτερη από εκείνη της αναπνοής χωρίς μάσκα, επειδή λόγω της έστω μικρής παρεμπόδισης που φέρει η μάσκα, οφείλουμε να ασκήσουμε μεγαλύτερη πίεση για να απομακρυνθεί ο αέρας (καταπονώντας το αναπνευστικό σύστημα, ανεξάρτητα τον βαθμό που αυτό γίνεται αντιληπτό -πχ δυσφορία-, αλλά αυτό είναι άλλο κεφάλαιο). Ενώ με αυτόν τον τρόπο η ίδια η μάσκα, κάτω από την πίεση που ασκεί η εκπνοή, μετατρέπεται σε ένα είδος εκτοξευτή και επιταχυντή των σχετικά βιαίως αποκολλώμενων από την επιφάνειά της είτε στερεών, είτε υγρών σωματιδίων και άρα του τυχόν υπάρχοντος ιικού φορτίου.

Στην πράξη, με την εκπνοή, είναι σαν να υποβάλλουμε τη μάσκα-φίλτρο σε αντίστροφη «πλύση», διοχετεύοντας όμως τα απόβλητα ελεύθερα στο περιβάλλον γύρω μας. Συνεπώς, το ότι προστατεύουμε τους γύρω μας, εμποδίζοντας τη διασπορά του όποιου ιικού φορτίου στο περιβάλλον, είναι κάτι που δεν προκύπτει από μια προσεκτική παρατήρηση του μηχανισμού με βάση τον οποίον θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα φίλτρο.

Τουτέστιν, η υφασμάτινη μάσκα δεν είναι από τη φύση της παρά ένα ελλαττωματικό φίλτρο, ωστόσο υποκείμενη στους «κανόνες» που ένα φίλτρο λειτουργεί, αντί να προστατεύσει τον φέροντα και τους γύρω του, μπορεί -σε μια ακραία περίπτωση- να αποτελέσει η ίδια εστία υπερμετάδοσης του ιού.

Αγνωσία ή σκοπιμότητα;

Προκαλεί, πέραν της ιδιαίτερης εντύπωσης, βαθειά θλίψη η ευκολία, με την οποία τόσο η πολιτεία, όσο και ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας, υιοθετούν χωρίς την παραμικρή τεκμηρίωση και επιβάλλουν στην κοινωνία, άκριτα, χιμαιρικά, οριζόντια κατασταλτικά και πολλαπλώς βλαπτικά για την υγεία των πολιτών μέτρα δήθεν αντιμετώπισης του πανδημικού φαινομένου, δια της διασποράς του τρόμου διά μέσου των γνωστών διαύλων της προπαγάνδας. Και αυτό παρά τις συνεχείς διαψεύσεις των προσδοκιών τους, τόσο από την εξέλιξη του φαινομένου, όσο και από την ίδια την επιστήμη, που σιγά σιγά, είναι βέβαιον, ότι θα τους φέρει στη θέση του υπόλογου.

Δεν γνωρίζω, εάν η επιμονή τους σε αυτού του τύπου τις αδιέξοδες πολιτικές όπως είναι το lockdown κτλ, οφείλεται σε αγνωσία ή σκοπιμότητα.

Μια μικρόνοη σκοπιμότητα εργαλειοποίησης και πολιτικής εκμετάλλευσης της πανδημίας, επειδή δεν γνωρίζουν, ή δεν θέλουν, να πράξουν τα αυτονόητα για την ουσιαστική προστασία της υγείας του πληθυσμού, με βάση τις προτάσεις σειράς καταξιωμένων επιστημόνων, όπως εξ αρχής του πανδημικού φαινομένου διατυπώνονται, χωρίς τις καταστροφικές συνέπειες των μέχρι σήμερα χιμαιρικών επιλογών τους.

Σκοτώνουν κόσμο και φοβάμαι πια, ότι τον σκοτώνουν συνειδητά!

* Η μελέτη των Δανών για την αποτελεσματικότητα της χειρουργικής μάσκας σε χρήση από τον γενικό πληθυσμό, αναφέρεται επίσης σε άρθρο του docmed.gr με τίτλο «Αποτελεσματικότητα του μέτρου της χρήσης μάσκας, προστιθέμενο σε άλλα μέτρα δημόσιας υγείας, στην πρόληψη λοίμωξης από SARS-COV-2 στη Δανία» στις 19/11/2020, με αντίστοιχο σχολιασμό του καθηγητού κ. Κωνσταντίνου Φαρσαλινού.

 

 

https://www.hereticalideas.gr/2020/11/peri-maskas-jana-evlogi-prosdokia-i-ximaira.html