Το φάντασμα της Επανάστασης πλανιέται πάλι στην Ευρώπη

Το φάντασμα της Επανάστασης πλανιέται πάλι στην Ευρώπη

του Λεωνίδα Αποσκίτη

Η έκταση του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων είναι ήδη πολύ σοβαρή και όλα δείχνουν ότι έχουμε να κάνουμε με μια έντονη εκδήλωση του φαινομένου της «εξέγερσης της περιφέρειας της κοινωνίας εναντίον του κέντρου της», όπως το είχε περιγράψει ο Αμερικανός κοινωνιολόγος Cristopher Lasch (1932-1994) μέσα από το έργο του.

Οι ελίτ είναι αυτές που καταστρέφουν την ευρωπαϊκή κουλτούρα σήμερα.

Το σενάριο που θα «παίξει» στις παγκόσμιες οθόνες από εδώ και πέρα θα είναι: «Λαοί εναντίον της Ελίτ». Όπου μέσα στην έννοια «λαός» περιλαμβάνονται η πλειοψηφία της παλιάς εργατικής και της καταρρευμένης αστικής τάξης, τα μικρομεσαία στρώματα, τα εκατομμύρια των ανέργων και «απασχολήσιμων».

Επιστρέφουμε δηλαδή σε έναν κοινωνικό διχασμό προ του κοινωνικού κράτους του 20ου αιώνα. Το φάντασμα της Επανάστασης πλανιέται και πάλι στην Γαλλία, και στην Ιταλία και σε όλη την Ευρώπη.

Οι ιστορικοί που μελετούν τα γεγονότα του ευρωπαϊκού κόσμου από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι την αρχή της νεώτερης, βιομηχανικής εποχής γνωρίζουν καλά πως η Γαλλική Επανάσταση δεν ήρθε από το πουθενά.

Η αντίσταση στην εξουσία, οι ταραχές και οι εξεγέρσεις ήταν συνεχείς και μόνιμο στοιχείο των κοινωνιών της εποχής. Ο Γάλλος ιστορικός Μαρκ Μπλοχ έχει παρατηρήσει ότι οι εξεγέρσεις ήταν δομικό φαινόμενο των αγροτικών ευρωπαϊκών οικονομιών και κοινωνιών πριν το 1800, όπως οι εργατικές απεργίες και ξεσηκωμοί που θα ξεσπούσαν μετά την βιομηχανική επανάσταση.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα Henry Kamen, που μελέτησε τις αλλαγές της ευρωπαϊκής κοινωνίας στους αιώνες πριν το 1789, η κοινωνική διαμαρτυρία θεωρείτο φυσική και άρα ήταν συχνή. Η πιο τακτική μορφή της ήταν οι λαϊκές ταραχές, ιδιαίτερα αυτές που προκαλούντο από την σιτοδεία, και η λιγότερο συχνή μορφή διαμαρτυρίας ήταν η εξέγερση με ευρύτερους στόχους και μεγαλύτερη διάρκεια.

Η φαινομενική γαλήνη και τάξη της ευρωπαϊκής υπαίθρου ήταν διαποτισμένη από μια βία χαμηλής έντασης, τόσο στην υστερο-μεσαιωνική περίοδο, όσο και στον πρώϊμο 16ο αιώνα.

Πριν από τον 14ο αιώνα, οι λαϊκές εξεγέρσεις (όπως οι εξεγέρσεις σε ένα φέουδο κατά του δεσποτικού φεουδάρχη), που δεν ήταν σπάνιες, συνήθως επιδρούσαν σε τοπική κλίμακα. Αυτό άλλαξε κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, όταν νέες άνωθεν πιέσεις στους φτωχούς είχαν σαν αποτέλεσμα μαζικές λαϊκές εξεγέρσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Γύρω στα 1400, οι εξεγέρσεις έγιναν ενδημικές στην Ευρώπη, ειδικά στην περιοχή του Ρήνου (Rhineland), στα αλπικά εδάφη και στην Ελβετική Συνομοσπονδία. Μια κορύφωση των εξεγέρσεων στην περιοχή αυτή υπήρξε ο Γερμανικός Πόλεμος των Χωρικών, το 1525, η μεγαλύτερη, όπως θεωρείται από ορισμένους, κοινωνική αναταραχή στην ευρωπαϊκή ιστορία πριν από την Γαλλική Επανάσταση. Τότε η δράση μεταφέρθηκε στην νότια και δυτική Γαλλία, που έγινε η σκηνή σχεδόν αδιάκοπων αγροτικών διαμαρτυριών και εξεγέρσεων μέχρι τα 1670, οι οποίες σταμάτησαν τελικά τον 18ο αιώνα με την συγκλονιστική επανάσταση του 1789.

Παράδειγμα για το πόσο συνήθη και πλατιά έγιναν αυτά τα κινήματα είναι ότι η Γερμανία, μεταξύ 1336 και 1525, έγινε μάρτυρας 60 περίπου περιπτώσεων έντονων αναταραχών μεταξύ των χωρικών, στην Προβηγκία κατά την περίοδο 1596-1715 σημειώθηκαν 374 ταραχές μικρής και μεγάλης έντασης και στην Ακουϊτανία την ίδια περίοδο καταγράφηκαν 500 περίπου εξεγέρσεις. (Henry Kamen, Πρώϊμη Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία, Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2002).

Οι εξεγερμένοι στις περισσότερες περιπτώσεις ζητούσαν πρωτίστως Δικαιοσύνη. Η βία των εξεγέρσεων ήταν πάντα χαρακτηριστική, η διάρκειά της όμως και η πολιτική βαρύτητα που είχε εξαρτιόταν άμεσα από τον βαθμό αλληλεγγύης τής κάθε κοινότητας.

Βασικός παράγοντας που ώθησε σ’ αυτές τις μαζικές εξεγέρσεις ήταν η αύξηση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών, που είχε υπέρμετρα διευρυνθεί. Η τάξη των ευγενών απομακρύνονταν από τους υπόλοιπους καθώς η συμπεριφορά τους, οι αξίες τους και το ντύσιμο ήταν πολύ διαφορετικά από των «από κάτω».

Η μεγάλη εξέγερση των Croquants στην Γαλλία πυροδοτήθηκε το 1594 από το άδικο φορολογικό σύστημα, κάτι που θυμίζει τα σημερινά Κίτρινα Γιλέκα.

Το στοιχείο του εξισωτισμού αναδείχθηκε σε κεντρικό ζήτημα των περισσότερων εξεγέρσεων, μας λέει ο Henry Kamen.
«Κουβαλάμε τους ευγενείς στους ώμους μας, αλλά αρκεί να τινάξουμε τους ώμους μας για να τους ρίξουμε στο χώμα», έγραφε μια παρισινή μπροσούρα του 1649.

Οι καταπιεστές, όσο δεν απέφερε καρπούς η αισιόδοξη ορμή των εξεγερμένων, δεν ανησυχούσαν, ήρθε όμως η ώρα να πτοηθούν με το σωτήριον έτος 1789, τότε που η άγρια πραγματικότητα των εξαθλιωμένων, των «sans cullotes» του Παρισιού, τους προσγείωσε ανώμαλα και τους προσπέρασε οριστικά…

Δεν είναι η πρώτη φορά, λοιπόν, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ε.Ε., όταν οι διεφθαρμένες ευρωπαϊκές ελίτ κακοποιούν τους λαούς και βιάζουν την ιστορία. Αναβάλλοντας συνεχώς την ελπίδα για έναν καλύτερο και δίκαιο κόσμο, ωθούν απλώς τους λαούς στα άκρα.

Η σημερινή κατάσταση στην Ευρωπαϊκή ήπειρο κρύβει πάλι μια επαναστατική δυναμική, ίσως μάλιστα με μια πρωτόγνωρη ενέργεια, γιατί ο πολιτισμός έχει κάνει τεράστια βήματα από την Γαλλική Επανάσταση και μετά και η ιστορία έχει επιταχυνθεί. Οι μάζες για πρώτη φορά γνωρίζουν ότι η κυριαρχία των ανεξέλεγκτων αγορών σημαίνει ισοπέδωση των πάντων και επιστροφή στον κοινωνικό μεσαίωνα μετά από πολλές δεκαετίες εργασιακών και πολιτικών δικαιωμάτων, κατακτημένων με το αίμα τους.

Χωρίς καμμία αμφιβολία, η ιστορία επαναλαμβάνεται όταν έρθει η ώρα, όταν γεννηθεί αυτό που όλοι εύχονται, ένα ρεαλιστικό και οραματικό συνάμα κίνημα αλληλεγγύης και ανατροπής, που θα εκφράσει την συσσωρευμένη οργή, τότε οι πολίτες «θα μπουν μέσα» και θα τους φάνε ζωντανούς! Και θα ακουστεί ξανά το προκλητικό στιχάκι που κήρυττε ο Τζων Μπολ σε όλη την Αγγλία στα τέλη του Μεσαίωνα: «Ποιος είναι τώρα ο Άρχοντας;».

 

 

https://www.hereticalideas.gr/2018/12/to-fantasma-tis-epanastasis-planietai-pali-stin-europi.html