Γιατί σιωπούν τα πρόβατα;

του Βασίλη Βιλιάρδου

Άποψη

Όταν το Μάιο του 2010 η Ελλάδα οδηγήθηκε σκόπιμα στο ΔΝΤ (σενάριο), μέσω της παραποίησης
των στοιχείων για το έλλειμμα (από το 6,5% το 2007 στο 15,6% το 2009) και το δημόσιο χρέος (από το 107,2% του ΑΕΠ το 2007 στο 129,7%), σε συνδυασμό με την απίστευτη δυσφήμιση της παγκοσμίως από την τότε κυβέρνηση, οι Έλληνες δεν σιώπησαν ούτε λεπτό – γεμίζοντας τους δρόμους και τις πλατείες, διαδηλώνοντας μαζικά, καθώς επίσης δημιουργώντας το κίνημα των αγανακτισμένων.

Όλα αυτά σε μία εποχή που το ΑΕΠ της χώρας ξεπερνούσε τα 230 δις € (173 δις € το 2015), οι μισθοί των Ελλήνων ήταν ακόμη υψηλοί, οι συντάξεις επίσης, το κοινωνικό κράτος άθικτο, τα ακίνητα τους κατά 2 τρις € ακριβότερα, ενώ το προσδόκιμο ζωής κατά 3,5 χρόνια μεγαλύτερο – με ένα συνολικό χρέος από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη (γράφημα, πηγή), καθώς επίσης με ένα δημόσιο χρέος μικρότερο από τα περιουσιακά στοιχεία του κράτους, τα οποία υπερέβαιναν τα 300 δις € κατ’ εκτίμηση τότε του ΔΝΤ.

Κάτι περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα, αφού οι Έλληνες είχαν τοποθετηθεί «στο κρεβάτι του Προκρούστη», επικράτησε η «σιωπή των αμνών» – όπως είχαμε γράψει τότε (άρθρο), όπου η συντριπτική πλειοψηφία των αγανακτισμένων, εξοργισμένων ή άλλων Ελλήνων Πολιτών φαντασιώνονταν μία εκ του ασφαλούς αντίδραση, μία εξέγερση και μία επανάσταση, την οποία θα προκαλούσε ένας απροσδιόριστος «από μηχανής Θεός».

Έκτοτε η σιωπή αυτή κλιμακωνόταν συνεχώς, ευθέως ανάλογα με τα εκάστοτε μνημόνια που τους επιβάλλονταν, φτάνοντας στο σημερινό ζενίθ της – σε μία πραγματικά εκκωφαντική σιγή, η οποία θυμίζει μία συλλογική αποχαύνωση: μία πλήρη αδιαφορία των Ελλήνων για τον εαυτό τους, για τα παιδιά τους και για την πατρίδα τους, στην  οποία συντελείται μία πραγματική γενοκτονία (άρθρο).

Επί πλέον στα παραπάνω, μία από τις μεγαλύτερες απορίες μας ήταν γιατί οι Έλληνες δεν αναζήτησαν ποτέ μόνοι τους έναν τρόπο, για να μπορούν να εξυπηρετούν το δημόσιο χρέος τους – αφού καμία χώρα δεν το εξοφλεί, όλες είναι χρεωμένες και απλά ανακυκλώνουν τα δάνεια τους.

Εναλλακτικά βέβαια να χρεοκοπήσουν, επιλέγοντας ένα οδυνηρό τέλος έναντι μίας οδύνης δίχως τέλος. Αντί να θεωρούν ανόητα πως αυτοί ευθύνονται για την πτώχευση της χώρας τους, επειδή είναι διεφθαρμένοι, όπως τονίζει συνεχώς ο εντιμότατος επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης – ή φοροφυγάδες, τεμπέληδες και σπάταλοι, κατά τις κατηγορίες της περισσότερο διεφθαρμένης χώρας του πλανήτη, της Γερμανίας (άρθρο).

Για ποιό λόγο λοιπόν προτίμησαν ανόητα να χάσουν 2.000.000.000.000 € από την ακίνητη περιουσία τους, καθώς επίσης να καταρρεύσουν τα εισοδήματα τους, να κλείσουν εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, να εκτοξευθεί η ανεργία στα ύψη, να εξευτελισθούν παγκοσμίως, να απολέσουν ολοσχερώς την εθνική τους κυριαρχία κοκ. – έναντι δυο αμφιλεγόμενων δανείων της τάξης των 230 δις €, με κυριολεκτικά δρακόντειες εγγυήσεις (αγγλικό δίκαιο), τα οποία συμπληρώθηκαν με τα 86 δις € σήμερα.

Εύλογα λοιπόν αναζητήσαμε ερμηνείες από την επιστήμη της εφαρμοσμένης ψυχολογίας (R.Mausfeld), επιθυμώντας εν πρώτοις να δώσουμε απάντηση στο εξής ερώτημα: «Γιατί σιωπούν τα πρόβατα, γιατί δεν αντιδρούν και δεν δραστηριοποιούνται, όταν οδηγούνται νομοτελειακά στη σφαγή τους;« – μέσα από τις οποίες οδηγηθήκαμε στα παρακάτω:

Στις πολιτικές συζητήσεις της παγκόσμιας ελίτ, ο λαός παρομοιάζεται συχνά με μία αγέλη προβάτων, η οποία διακρίνεται από την έντονη τάση της προς τις παράλογες συναισθηματικές αντιδράσεις – από έναν ανορθόδοξο παρορμητισμό, ο οποίος οφείλει να ελέγχεται.

Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για την ηγεσία ενός κράτους να ερμηνεύει τη «σιωπή της αγέλης», σαν μία έγκριση της πολιτικής της δράσης – όπως στο παράδειγμα του Νίξον, ο οποίος ισχυρίσθηκε πως η σιωπή της συντριπτικής πλειοψηφίας των Αμερικανών σήμαινε ότι, συμφωνούσαν με τον πόλεμο του Βιετνάμ. Ανάλογα βέβαια ερμηνεύεται και η σημερινή σιωπή των Ελλήνων – ως η συμφωνία τους δηλαδή με την πολιτική των μνημονίων, της εξαθλίωσης και της υποδούλωσης της χώρας τους.

Περαιτέρω, πρώτος ο Θουκυδίδης είχε αναφέρει ότι, ο όχλος διακρίνεται από το πάθος εις βάρος της λογικής, πως ο λαός είναι ασταθής και άστατος, ενώ καθιστά υπεύθυνους τους άλλους για τα δικά του λάθη – όταν, από την άλλη πλευρά, οι πολιτικοί κατευθύνονται κυρίως από την τάση τους για δύναμη, με στόχο να ικανοποιήσουν τις κυριαρχικές τους βλέψεις, καθώς επίσης τις προσωπικές τους φιλοδοξίες.

Αναγνώρισε επομένως ότι, η κάθε σωστή μορφή οργάνωσης μίας κοινωνίας θα έπρεπε να λαμβάνει υπ’ όψιν τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης, όπως είναι οι παραπάνω – κάτι που, κατά την άποψη του, δεν ήταν δυνατόν να εξασφαλισθεί από τη Δημοκρατία. Θεώρησε λοιπόν, κρίνοντας από το παράδειγμα του Περικλή στην Αθήνα, πως η ιδανική μορφή διακυβέρνησης μίας χώρας είναι η ηγεσία ενός ανδρός, στο όνομα όμως της Δημοκρατίας – κάτι με το οποίο συμφώνησε και ο Αριστοτέλης.

Σε μία τέτοια κυβερνητική μορφή (Τιμοκρατία, όπου διοικούν οι πλέον σεβαστοί στο λαό και οικονομικά ανεξάρτητοι), όφειλαν να ισορροπούν μεταξύ τους τόσο τα ολιγαρχικά, όσο και τα δημοκρατικά στοιχεία – με έναν τέτοιον τρόπο, ώστε ούτε η μάζα και οι φτωχοί, ούτε η ελίτ και οι πλούσιοι να έχουν την εξουσία.

Ειδικά ο Αριστοτέλης θεωρούσε τη Δημοκρατία ως μία «ληγμένη» Τιμοκρατία – επειδή στη Δημοκρατία εμπερικλείεται η δυνατότητα να μοιράσουν μεταξύ τους οι μάζες τις περιουσίες των πλουσίων, εφόσον αποτελούν την πλειοψηφία, γεγονός που κατά το φιλόσοφο ήταν άδικο.

Κάτι ανάλογο ουσιαστικά έχει υιοθετηθεί από το αμερικανικό σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο κάθε μορφή κυβερνητικής οργάνωσης πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να προστατεύει τη μειοψηφία των πλουσίων από την πλειοψηφία των φτωχών. Η λύση που δόθηκε εν προκειμένω από τον ιδρυτή του αμερικανικού συντάγματος (J. Madison), ήταν η «αντιπροσωπευτική Δημοκρατία», η οποία συναντάται σήμερα και στην Ελλάδα – όπου εκ των πραγμάτων πρόκειται για μία καλυμμένη μορφή της Ολιγαρχίας (η Δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα ήταν άμεση, αφού κυριαρχούσε πλήρως ο λαός – οι Αθηναίοι Πολίτες βέβαια και όχι οι δούλοι).

Συνεχίζοντας, η Δημοκρατία στη Δύση σήμερα δεν είναι πλέον μία από τις πολλές δυνατές μορφές διακυβέρνησης – αλλά η μοναδική, μέσω της οποία νομιμοποιείται η εκάστοτε πολιτική εξουσία. Ταυτόχρονα, οι κυριαρχούσες ελίτ αντιμετωπίζουν τη Δημοκρατία ως μία απολύτως απαραίτητη ψευδαίσθηση – προσπαθώντας, πίσω από τη ρητορική της Δημοκρατίας, να εξασφαλίσουν τα δικά τους προσωπικά συμφέροντα, στηρίζοντας τις ολιγαρχικές δομές που θεωρούν ως τις πλέον κατάλληλες.

Επί πλέον, κάνουν ότι μπορούν για να διαβρώσουν τις δημοκρατικές δομές – με τέτοιον τρόπο όμως, ώστε οι ενέργειες τους αυτές να μην είναι εύκολα ορατές στον πληθυσμό. Η συγκεκριμένη διαδικασία έχει επιταχυνθεί σήμερα, με έναν εξαιρετικά ανησυχητικό ρυθμό – με τη βοήθεια των χρεών, καθώς επίσης Θεσμών του τύπου της ΕΕ, της Τρόικας, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ, της TTIP (άρθρο) κοκ.

Με απλά λόγια, οι εγκατεστημένες ολιγαρχικές δομές κάτω από το μανδύα της Δημοκρατίας, έχουν καταφέρει τον εντυπωσιακό άθλο να μετατρέψουν τις Δημοκρατίες της Δύσης σε Ολιγαρχίες, χωρίς να αντιμετωπίζονται ως τέτοιες από τους λαούς – με αφετηρία τις Η.Π.Α., στις οποίες υπάρχουν πολλά εγχειρίδια που αναφέρονται στη «διαχείριση» της Δημοκρατίας προς όφελος της ελίτ.

Σύμφωνα τώρα με νέες αναλύσεις (Gilens&Page, 2014), το 70% του αμερικανικού πληθυσμού δεν έχει πλέον καμία επιρροή στις πολιτικές αποφάσεις – κάτι που συμβαίνει και στην Ευρώπη. Μπορεί δε να διαπιστωθεί από τα ΜΜΕ της ελίτ, μεταξύ άλλων από τη «Wall Street Journal», τα οποία δεν ασχολούνται με την πολιτική ρητορική και με την προπαγάνδα, όπως τα αντίστοιχα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό.

Για παράδειγμα, η «Wall Street Journal» διαπίστωσε στις 28 Φεβρουαρίου του 2013 ότι, «το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα δεν μπορεί πλέον να καταργηθεί δημοκρατικά – αφού επικράτησε, παρά τα αντίθετα εκλογικά αποτελέσματα σε πολλές χώρες«.

Το γεγονός αυτό άλλωστε φάνηκε καθαρά και στην Ελλάδα όπου, παρά το ότι οι Έλληνες ψήφισαν δύο φορές εναντίον των μνημονίων, τα οποία νομιμοποιούν το νεοφιλελεύθερο καθεστώς, δεν συνέβη απολύτως τίποτα. Ακόμη χειρότερα, την τρίτη φορά ψήφισαν υπέρ (αυτοί που ψήφισαν) – ενώ το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των βουλευτών αποφάσισε να σκύψει εξευτελιστικά το κεφάλι.

Οι Έλληνες δε, παρά το ότι φάνηκε καθαρά πως όποιο κόμμα και αν επέλεγαν, δεν θα απέφευγαν τα μνημόνια, τη λεηλασία, τη υποδούλωση και την απόλυτη υποταγή τους στο νεοφιλελευθερισμό, συνεχίζουν να έχουν την ψευδαίσθηση πως μπορούν με δημοκρατικές διαδικασίες να αλλάξουν το οδυνηρό μέλλον που διαγράφεται μπροστά τους, καθώς επίσης να ξεφύγουν από τον αφελληνισμό – αρνούμενοι να πιστέψουν ακόμη και αυτά που φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού, όπως η «άφεση αμαρτιών» που υποχρεώθηκε να δώσει το ΣΔΟΕ, στους φοροφυγάδες εγχώριους ελίτ (πηγή).

Επομένως, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα αποδείχθηκε πως ήταν ψευδαίσθηση η πεποίθηση ότι, οι Πολίτες επηρεάζουν τα αποτελέσματα των εκλογών – ή πως συμμετέχουν με την ψήφο τους στις «συστημικά» σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.

Επίσης τεκμηριώθηκε απόλυτα ότι, ειδικά όσον αφορά την οικονομική πολιτική, ο νεοφιλελευθερισμός και η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία είναι στην πραγματικότητα δύο πολιτικές, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους –γεγονός που ανέφερε δημόσια (1990) ένας από τους πατέρες του νεοφιλελευθερισμού, ο M. Friedman, με την εξής φράση: «Όταν ιδρυθεί μία δημοκρατική κοινωνία, καταστρέφεται η ελεύθερη οικονομία» (a democratic society once established, destroys a free economy – υπενθυμίζοντας πως η ελεύθερη οικονομία δεν έχει απολύτως καμία σχέση με το νεοφιλελευθερισμό).

Συμπερασματικά λοιπόν, η Δημοκρατία γίνεται τότε μόνοι ανεκτή, επιτρεπτή, όσο ο τομέας της Οικονομίας παραμένει ανέπαφος από τις δημοκρατικές διαδικασίες και τις συλλογικές αποφάσεις – επομένως, όσο δεν είναι πραγματική Δημοκρατία. Από την πλευρά δε των πολυεθνικών ομίλων, η ουσιαστική Δημοκρατία αποτελεί τον εχθρό του νεοφιλελευθερισμού – ένα μη αποδεκτό επιχειρηματικό ρίσκο.

Όταν τώρα οι απλοί Πολίτες δεν είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν πως η οργάνωση μίας κοινωνίας πρέπει να υποτάσσεται στις οικονομικές υποχρεωτικές ανάγκες, καθώς επίσης πως οι μισθοί και οι κοινωνικές παροχές αποτελούν εξαιρετικά αρνητικούς παράγοντες για τον πολλαπλασιασμό των κεφαλαίων, τότε πρέπει οι κυρίαρχες ελίτ να επιβάλλουν τα κατάλληλα μέτρα διαρθρωτικών αλλαγών, με απολυταρχικούς τρόπους – με μνημόνια, με Τρόικες, με το ΔΝΤ, με ενδοτικές κυβερνήσεις κοκ.

Απλούστατα, εάν η Δημοκρατία αποτελεί μία απαραίτητη ψευδαίσθηση στα «πολιτικά εγχειρήματα», τότε θα πρέπει να ελέγχεται από τους κατάλληλα εκπαιδευμένους ειδικούς, έτσι ώστε να μετατρέπεται σε μία «θεατρική δημοκρατία» (spectator democracy) – όπως άλλωστε είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Έτσι διατηρείται ανέπαφη η ψευδαίσθηση, ενώ εξασφαλίζεται η απαιτούμενη πολιτική σταθερότητα – κάτι που θεωρείται απαραίτητο, για την επίτευξη των στόχων της εκάστοτε ελίτ

Περαιτέρω, σύμφωνα με ένα από τα πολλά εγχειρίδια της ελίτ (The Crisis of Democracy), η κρίση της Δημοκρατίας που προκαλείται από την υπερβολική διόγκωση της επιλύεται και ελέγχεται τότε μόνο (από την πλευρά της ελίτ), όταν ο πληθυσμός αποπολιτικοποιείται σε μεγάλο βαθμό – υποχρεούμενος σε έναν πολιτικό λήθαργο, καθώς επίσης σε μία ηθική απάθεια, σε μία συλλογική αποχαύνωση.

Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με τη χρήση των κατάλληλων τεχνικών, κυρίως με την «επαγωγική απάθεια» (μέσω των αυξημένων οικονομικών προβλημάτων, της ανόδου του κόστους διαβίωσης παράλληλα με τη μείωση των μισθών, των φόβων για το μέλλον, του καταναλωτισμού κοκ.) – επίσης, με την τεχνική της διαχείρισης της κοινής γνώμης, όπως και με το «management» της οργής (το βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα, έχοντας υποχρεωθεί από τα ΜΜΕ κλπ. να σιχαινόμαστε οργιζόμενοι όλους τους πολιτικούς, οπότε την ίδια την Πολιτική, αποστασιοποιούμενοι).

Η προπαγάνδα, η χειραγώγηση δηλαδή του όχλου με τρόπους που δεν μπορεί να τους κατηγοριοποιήσει ως μεθόδους επηρεασμού του, ανήκει υποχρεωτικά στα βασικά στοιχεία μίας λειτουργικής, «θεατρικής Δημοκρατίας», όπως όλες σχεδόν οι δυτικές.

Για παράδειγμα, με ορισμένες τηλεοπτικές εκπομπές, με δημοσιογράφους που δήθεν ελέγχουν την εξουσία, κατηγορώντας την συνεχώς – στόχος των οποίων όμως είναι η εκτόνωση των θεατών τους, έτσι ώστε να μην αντιδρούν οι ίδιοι, ήσυχοι πως κάποιοι άλλοι ενεργούν στη θέση τους για την προστασία των συμφερόντων τους.

Οι τεχνικές αυτές της διαχείρισης της κοινής γνώμης (προπαγάνδα) σε τυπικές Δημοκρατίες, με την αριστερά πέπλο να αποτελεί τη σύγχρονη εξέλιξη τους, έχουν ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, σε σχέση με τις τεχνικές ελέγχου των δικτατοριών: είναι φθηνότερες από τη βία, από το χρηματισμό ή από οιαδήποτε άλλη μορφή ελέγχου.

Επομένως, αυτού του είδους οι «Δημοκρατίες» αποτελούν έναν ιδανικό, βέλτιστο τύπο διακυβέρνησης του όχλου, συγκριτικά με οποιονδήποτε άλλο – με την έννοια της προπαγάνδας εδώ να ορίζεται ως εκείνες οι συστηματικές προσπάθειες, στόχος των οποίων είναι η ελαχιστοποίηση της ικανότητας των ανθρώπων να κρίνουν σωστά. Επίσης η δημιουργία απόψεων, εντυπώσεων ή πεποιθήσεων που να επιτρέπουν στις ελίτ, πολιτικές ή οικονομικές, να εκμεταλλεύονται τις μάζες στο έπακρο, με τη θέληση τους.

Σύμφωνα τώρα με έναν από τους μεγαλύτερους ειδικούς στον τομέα της προπαγάνδας (Bernay, βιβλίο του από το 1928), «Η συνειδητή και ευφυής χειραγώγηση του τρόπου συμπεριφοράς και των πεποιθήσεων των μαζών, αποτελεί ένα από τα βασικότερα συστατικά των δημοκρατικών κοινωνιών. Οι οργανώσεις που λειτουργούν στο παρασκήνιο, ελέγχουν όλες τις κοινωνικές διαδικασίες. Συνιστούν δε μία σκιώδη διακυβέρνηση, η οποία είναι ο πραγματικός ηγεμόνας της χώρας μας«.

Σήμερα, η προπαγάνδα αποτελεί ένα από τα πλέον αναγκαία «συστήματα κατήχησης» όλων των δυτικών κοινωνιών – ενώ οι σκιώδεις κυβερνήσεις αποτελούνται από τα αόρατα δίκτυα των πολλών και διαφορετικών ελίτ, όπως αυτό στο γράφημα που ακολουθεί (τριμερής επιτροπή, κατά πολλούς ανήκει στις θεωρίες συνομωσίας), τα οποία ελέγχουν με τη βοήθεια της χειραγώγησης όλες τις κοινωνικές διαδικασίας.

Οι ελίτ αυτές καθοδηγούν όλες τις πολιτικές αποφάσεις, ενώ τις προωθούν, με τον τρόπο που θέλουν, στις μάζες, με τη βοήθεια των διατεταγμένων δημοσιογράφων των ΜΜΕ – ως αναπόφευκτες συνήθως θυσίες ή περιορισμούς, για το καλό της πλειοψηφίας των ανθρώπων και ειδικά των αδυνάτων!

Με βάση δε με έναν εξαιρετικό επικοινωνιολόγο (P. Lazarsfeld), η ιδανικότερη μέθοδος προώθησης είναι η πλημύρα πληροφοριών προς τις μάζες, έτσι ώστε να έχουν την ουτοπία της σωστής, πλήρους ενημέρωσης τους – γεγονός που τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είναι υπεύθυνα πληροφορημένοι Πολίτες, οπότε ήσυχοι με τη συνείδηση τους.

Ολοκληρώνοντας οι «κοινωνικοί ναρκωτές», όπως αποκαλεί τα ΜΜΕ, φροντίζουν να εθίζουν τους θεατές, αναγνώστες ή ακροατές τους στις ειδήσεις σε τέτοιο βαθμό, έτσι ώστε να μην μπορούν χωρίς αυτές – αδυνατώντας να κατανοήσουν την αρρώστια που τους προκαλεί ο συγκεκριμένος εθισμός («to keep the addict from recognizing his own malady»).

Ο μεγάλος αριθμός των «ενημερωτικών» πολιτικών εκπομπών στα ελληνικά κανάλια, εκ των οποίων πολλά από τα μικρότερα γεννήθηκαν ή ανδρώθηκαν στην εποχή των μνημονίων, αποδεικνύει το πόσο στενά είναι συνδεδεμένη η προπαγάνδα με τα ΜΜΕ – ειδικά σε μία χώρα που αποτελεί το πειραματόζωο της νέας πολιτικής της ελίτ, την οποία ξεκίνησε να εφαρμόζει με τη βοήθεια της παραποίησης των οικονομικών μεγεθών, έτσι ώστε να γίνει εφικτή η μετατροπή των Πολιτών σε σκλάβους χρέους.

Το αμέσως επόμενο πείραμα ήταν η αριστερίζουσα αντιπροσωπευτική δημοκρατία, με έντονα δεξιές αποχρώσεις (κόμματα συγκυβέρνησης) – έχοντας στεφθεί με απόλυτη επιτυχία στην Ελλάδα, οπότε έχει μετατραπεί σε ένα εξαγώγιμο προϊόν για όποια χώρα υπάρξει ανάγκη.

Ο συνδυασμός τώρα των οικονομικών μαρτυρίων που επιβλήθηκαν στους Έλληνες, με την έντονη προπαγάνδα που ασκήθηκε και ασκείται από τα ΜΜΕ, εύλογα εξουδετέρωσε όλες τις υγιείς αντιστάσεις τους – προς όφελος της παγκόσμιας ελίτ, η οποία κατάφερε να μάθει πάρα πολλά από τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης, επί πλέον στα χρήματα που κέρδιζε και κερδίζει.

Στα πλαίσια αυτά, δεν πρέπει να αναρωτιέται κανείς γιατί σιωπούν τα πρόβατα τα οποία, ενώ φοβόνταν το λύκο, οδηγούνται στη σφαγή από το χαμογελαστό, νεαρό βοσκό τους – χωρίς την παραμικρή αντίσταση ή, έστω, αντίδραση, επειδή έχουν πλέον συνθηκολογήσει ψυχικά και διανοητικά.

Εν τούτοις, αναρωτιόμαστε τι ακριβώς περιμένουν οι Έλληνες στο μέλλον, αφού δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για τα απολύτως καταστροφικά αποτελέσματα της πολιτικής των μνημονίων (ανάλυση) – ενώ, εάν τυχόν νομίζουν πως η διαγραφή του δημοσίου χρέους συνεχίζει να αποτελεί λύση, έχουν δυστυχώς τη λάθος εντύπωση.

Σε κάθε περίπτωση, εάν συνεχίζουν να επιτρέπουν να θεωρούνται ως διανοητικά ανεπαρκείς, πιστεύοντας πως η επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους που θα εγκριθεί, όταν αποδείξουν πως είναι καλά και υπάκουα παιδιά, είναι ταυτόσημη με την ονομαστική διαγραφή, τότε οι εφιάλτες τους δεν πρόκειται ποτέ να τελειώσουν – ελπίζοντας όπως πάντα να κάνουμε λάθος.